Ο όρος cyberbullying (διαδικτυακός εκφοβισμός) αφορά τον εκφοβισμό, την απειλή, την ταπείνωση ή την παρενόχληση παιδιών και εφήβων μέσω της χρήσης του Διαδικτύου, κινητών τηλεφώνων είτε άλλων ψηφιακών τεχνολογιών από συνομηλίκους τους. Σύμφωνα με τον αμερικανικό οργανισμό National Youth Violence Prevention Resource Centre, το 30% των νέων έχουν υπάρξει θύματα εκφοβισμού (bullying). Εδώ και καιρό, όμως, αυτό το φαινόμενο δεν περιορίζεται μόνο στα σχολεία ή στο δρόμο. Έχει πλέον εισέλθει και στο διαδικτυακό χώρο.
Σύμφωνα με στατιστικά, οι αυτοκτονίες είναι ο τρίτος συχνότερος λόγος θανάτου στους νέους, με 4.440 περιπτώσεις να καταγράφονται στην Αμερική κάθε χρόνο. Περισσότερο από 14% των νέων σε γυμνάσια και λύκεια της χώρας έχουν σκεφτεί το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας, ενώ το 7% έχει αποπειραθεί να τη διαπράξει. Το cyberbullying κατέχει σημαντικό μερίδιο στο φαινόμενο αυτό και οι πολυάριθμες περιπτώσεις που βγαίνουν στη δημοσιότητα καθημερινά το αποδεικνύουν. Τα παραδείγματα αυτά περιγράφουν το πρόβλημα με τον πιο πειστικό τρόπο και είναι σημαντικό να διαμοιράζονται για να γίνουν γνωστές οι πραγματικές του διαστάσεις. Ας δούμε μερικά από αυτά που, δυστυχώς, οδήγησαν σε αυτοκτονίες νέων ανθρώπων.
Η υπόθεση του Ryan Halligan
Το 2003, οι γονείς του μαθητή Ryan Halligan, John και Kelly, σε προσωπική τους ιστοσελίδα μοιράζονταν την ανησυχία τους για τις μαθησιακές ικανότητες του γιου τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να λάβει από το σχολείο του ένα ειδικό πρόγραμμα εκπαίδευσης για άτομα με μαθησιακές δυσκολίες και, σταδιακά, να απομονωθεί από τους υπόλοιπους μαθητές. Το πρόβλημα ξεκίνησε όταν ξεκίνησε μια υποτιθέμενη φιλία με έναν συνομήλικο συμμαθητή του, ο οποίος κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του.
Έτσι, όταν ο Ryan μοιράστηκε μαζί του μια ευαίσθητη προσωπική ιστορία, ο νέος “φίλος” του τη χρησιμοποίησε εναντίον του για να διαδόσει τη φήμη ότι ο Ryan ήταν ομοφυλόφιλος. Η παρενόχληση του συνεχίστηκε μέχρι και το καλοκαίρι του 2003. Τότε, ο Ryan πίστεψε ότι απέκτησε διαδικτυακά μια νέα φίλη μέσω του ΑOL Instant Messenger (AIM), ένα ιδιαίτερα όμορφο και δημοφιλές κορίτσι του σχολείου του.
Στην πραγματικότητα, όμως, και αυτή ήταν συνεννοημένη με τον προηγούμενο, καθώς και με άλλους συμμαθητές της, ώστε να του αποσπάσει περισσότερες προσωπικές πληροφορίες μέσω του Διαδικτύου και να τις μοιραστεί με τους υπόλοιπους στο chat. Δυστυχώς, όλα αυτά αποκαλύφθηκαν στον νεαρό Ryan, με αποτέλεσμα να βρεθεί κρεμασμένος στο μπάνιο τους σπιτιού του, μερικές μέρες αργότερα. Μετά το θάνατό του, ο πατέρας του John βρήκε στον υπολογιστή του γιου του μεγάλο αριθμό μηνυμάτων και όπως δήλωσε “ο κίνδυνος της τεχνολογίας ήταν μακράν μεγαλύτερος από όλους τους κινδύνους από τους οποίους προσπαθούσε να τον προφυλάξει”.
Τελικά, δεν αποδόθηκαν νομικές ευθύνες σε κανέναν, καθώς το τότε νομικό πλαίσιο δεν προέβλεπε την περίπτωση διαδικτυακών απειλών που οδηγούν σε αυτοκτονία. Επτά μήνες αργότερα, ο κυβερνήτης της πολιτείας του Vermont, Jim Douglas υπέγραψε μια νέα νομοθεσία Πρόληψης Αυτοκτονιών (ACT 114), η οποία ισχύει μέχρι και σήμερα.
Οι υποθέσεις της Jessica Logan και της Hope Sitwell
Η Jessica Logan, ένα κορίτσι 18 χρονών, έστειλε μια γυμνή φωτογραφία της στο αγόρι της. Σύμφωνα με την εφημερίδα Cincinnati Enquirer, όμως, η φωτογραφία εστάλη σε εκατοντάδες εφήβους σε τουλάχιστον 7 σχολεία στην περιοχή του Cincinnati, αφού το ζευγάρι χώρισε.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα για τον διαδικτυακό εκφοβισμό (cyberbullying) του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα, ο διαδικτυακός εκφοβισμός συνεχίστηκε και στο Facebook, το Myspace και μέσω γραπτών μηνυμάτων. Μετά από τις διαστάσεις που έλαβε το θέμα, η Jessica αυτοκτόνησε δια απαγχονισμού.
Περίπου ένα χρόνο αργότερα, η 13χρονη Hope Sitwell αυτοκτόνησε δια απαγχονισμού, όταν μια φωτογραφία του στήθους της, που είχε στείλει επίσης στο αγόρι της, μοιράστηκε σε μαθητές από 6 διαφορετικά σχολεία στην περιοχή Ruskin της Φλόριντα, είπαν στο CNN φίλοι και συγγενείς. Η Hope δεν είχε πει ποτέ στους γονείς της για τη “Σελίδα μίσους για την Hope” που είχε ξεκινήσει στο MySpace και είχε οδηγήσει σε ακόμα πιο σκληρό διαδικτυακό εκφοβισμό.
Η εφημερίδα Cincinnati Enquirer ανέφερε ότι οι γονείς της Jessica προέβησαν σε μήνυση κατά του σχολείου και του αστυνομικού τμήματος του Montgomery, καθώς δεν έκαναν ό,τι χρειαζόταν για να προστατέψουν την κόρη τους από τον διαδικτυακό εκφοβισμό. Τον Φεβρουάριο του 2012, ο κυβερνήτης του Ohio, John Kasich, υπέγραψε το Νόμο 116, γνωστό και ως “Νομοσχέδιο Jessica Logan”, που είσηγαγε νέες προβλέψεις ενάντια στον διαδικτυακό εκφοβισμό.
Παρότι οι ιστορίες είναι ιδιαίτερα λυπηρές, αποτελούν διαρκή υπενθύμιση ότι ο διαδικτυακός εκφοβισμός αποτελεί πρόβλημα τεραστίων διαστάσεων. Υπάρχουν τρόποι να προφυλάξουμε εμάς και τα παιδιά μας από το φαινόμενο αυτό. Η προστασία της ασφάλειας των ηλεκτρονικών μας δεδομένων, η σωστή ενημέρωση και η επίβλεψη της δραστηριότητας των ανηλίκων στο Διαδίκτυο είναι μια αρχή. Σε επόμενο άρθρο θα δούμε με ποιους τρόπους μπορούν οι γονείς να ελέγχουν την ηλεκτρονική δραστηριότητα των παιδιών τους.
