του Κώστα Μελά
Παράταση παίρνει το θρίλερ της συμφωνίας της Ελλάδας με τους δανειστές. Οι συγκεκριμένες προτάσεις των «θεσμών», όπως αυτές διέρρευσαν στον τύπο, μπορούν ανεπιφύλακτα να θεωρηθούν «ακραίες» σε επίπεδο πολιτικής μεταξύ «εταίρων» και επιπλέον ατελέσφορες σε οικονομικό επίπεδο.
Είναι διαπιστωμένη ιστορικά, ότι σε περιόδους διαπραγματεύσεων προκειμένου να επιλυθούν σημαντικά οικονομικά πρωτίστως προβλήματα, μια απαράδεκτη επιμονή από τη μεριά των ισχυρών χωρών σε αδιέξοδες «λύσεις» που δεν μπορούν να εξηγηθούν παρά μόνο μέσω της τυφλής κυριαρχίας , της βραχυπρόθεσμης ιδιοτέλειας και της έλλειψης μακροχρόνιας προοπτικής.
Η σημερινή κατάσταση μου θυμίζει, παρά τις υπάρχουσες σημαντικές διαφορές, την Αργεντινή το 2001 όταν το ΔΝΤ επέβαλε συνεχή δημοσιονομικά μέτρα στην κυβέρνηση του Ντε λα Ρούα προκειμένου να μηδενισθεί το γενικό δημοσιονομικό έλλειμμα . Η αδυναμία επίτευξης αυτού του στόχου οδήγησε το ΔΝΤ να αρνηθεί την τελευταία δόση του δανείου , «σπρώχνοντας» την χώρα στην πτώχευση και στην αδυναμία πληρωμών.
Παρότι είναι αναμφισβήτητες οι σημαντικότατες υποχωρήσεις που έχει πραγματοποιήσει η ελληνική πλευρά, γεγονός που έχει φέρει πλησιέστερα τις δύο απόψεις, το χάσμα μεταξύ της χώρας μας και των δανειστών, όπως αποτυπώνεται στις αντίστοιχες προτάσεις που έβαλε στο τραπέζι η κάθε πλευρά παραμένει σημαντικό.
Η πίεση του χρόνου δεν είναι πίεση μόνο προς την ελληνική πλευρά. Είναι πίεση προς όλες τις πλευρές, ειδικά μετά την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να απορρίψει την εξωφρενική πρόταση των δανειστών, αφήνοντας όμως να εννοηθεί ότι θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις. Μάλιστα σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες οι δύο πλευρές ήδη επεξεργάζονται τις αντιπροτάσεις τους.
Όμως με δεδομένο ότι μέχρι το τέλος του μήνα φαίνεται ότι δεν επαρκεί ο χρόνος για την σύγκλιση των απόψεων και την επίτευξη συμφωνίας, η παράταση του υφιστάμενου προγράμματος φαίνεται να κερδίζει έδαφος.
Η παράταση θα αποτελέσει μια «σολομώντεια λύση» προκειμένου να εκταμιευθούν χρήματα προς την Ελλάδα από το ποσό των 10,9 δισ. ευρώ που προορίζονταν για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να συνεχίσει την αποπληρωμή των υποχρεώσεών της και να μην οδηγηθεί σε χρεωκοπία με αγνώστου μεγέθους συνέπειες για την ευρωζώνη και την παγκόσμια οικονομία.
Αυτή τη φορά πάντως η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει καλύτερα και περισσότερα ως προς το περιβάλλον που είναι υποχρεωμένη να κινηθεί και διαφαίνεται η πρόθεση αξιοποίησης της παράτασης προκειμένου να επιδιωχθεί η επανεκκίνηση της διαπραγμάτευσης από «μηδενική βάση», συμπεριλαμβανομένου και του ζητήματος του χρέους.
Μάλιστα η ελληνική πλευρά έχει διατυπώσει και συγκεκριμένη πρόταση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου χρέους. Η πρόταση είναι φιλόδοξη αλλά στο μεγαλύτερο μέρος της όμως είναι πολιτικά μη αποδεκτό για τους ηγέτες της ευρωζώνης. Εκτός από την επέκταση των λήξεων για τα διακρατικά δάνεια του πρώτου μνημονίου , οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έδειξαν ότι είναι απρόθυμες να υποστηρίξουν οποιαδήποτε ανακούφιση χρέους, παρά το γεγονός ότι το ΔΝΤ έχει πολλές φορές υποστηρίξει ότι το χρέος είναι μη βιώσιμο χωρίς αυτή.
Τελικά φαίνεται πως πάμε για «θερμό φθινόπωρο» σε ό, τι αφορά την τύχη του προγράμματος της Ελλάδας, καθώς ωριμάζει η ιδέα μιας ακόμη παράτασης του τρέχοντος προγράμματος δανεισμού προς την Ελλάδα.
* Ο Κώστας Ι. Μελάς είναι διδάκτορας (Ph.D) του τμήματος Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου με ειδίκευση στα Διεθνή Νομισματικά. Τίτλος της Διδακτορικής Διατριβής: “Συναλλαγματικές Εξελίξεις στην Ελλάδα 1974-1985”. Κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου (M.Sc.) του Ινστιτούτου Περιφερειακής Ανάπτυξης του ιδίου Πανεπιστημίου με ειδίκευση στο Διεθνές και Διαπεριφερειακό Εμπόριο. Τίτλος της Μεταπτυχιακής Διατριβής: “Θεωρίες Διεθνούς και Διαπεριφερειακού Εμπορίου”. Πτυχιούχος της Σχολής Οικονομίας και Εμπορίου του Πανεπιστημίου Φλωρεντίας (Ιταλίας), με ειδίκευση στην Αγροτική Οικονομική Ανάπτυξη. Τίτλος Πτυχιακής Διατριβής: “Vicende e condizioni dell’ agricoltura greca”. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο από το 1990. Έχει διδάξει στο Τμήμα Πολιτικών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου τα μαθήματα “Μακροοικονομία” και “Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις” (1990-1993). Επίσης έχει διδάξει στο Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιά τα μαθήματα “Νομισματική Θεωρία και Πολιτική”, “Θεωρία Οικονομικής Πολιτικής”, “Παγκοσμιοποίηση και Διεθνής Ανταγωνισμός” και “Ειδικά Θέματα Μακροοικονομίας” (1997-2009). Επίσης διδάσκει στο Μεταπτυχιακό του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου τα μαθήματα “Παγκοσμιοποίηση της Οικονομίας” και “Διεθνής Χρηματοοικονομική” (2001-σήμερα). Εργάσθηκε ως Σύμβουλος Διοίκησης της Εμπορικής Τραπέζης. Την περίοδο 1996-2005 διετέλεσε Διευθυντής του Επιμορφωτικού Τραπεζικού Ινστιτούτου της ίδιας τράπεζας, διδάσκοντας παράλληλα τα μαθήματα: “Διεθνής Τραπεζική”, “Τραπεζική Χρηματοοικονομική Διοικητική” και “Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις”. Έχει διδάξει επίσης στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του University at Urbana, Derivates και Bank Management. Είναι Πρόεδρος του Ομίλου Πολιτικού και Οικονομικού Προβληματισμού. Έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό ερευνητικών εργασιών και άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά και σε πρακτικά συνεδρίων, ενώ έχει επιμεληθεί μεγάλο αριθμό βιβλίων.
