του ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ*
Η Ελλάδα στην παροντική συγκυρία βιώνει έναν συνδυασμό τριών σοβαρότατων προβλημάτων. Την απονομιμοποίηση και την αποσάθρωση από την τρέχουσα κρίση των κρατικών μηχανισμών και των ούτως ή άλλως ελάχιστων δομών κοινωνικής πρόνοιας. Τις μεταναστευτικές ροές που υπερπολλαπλασιάστηκαν και έχουν καταστεί ανεξέλεγκτες. Τη σχεδόν καφενειακού επιπέδου κυβερνητική διαχείριση των μικρών και των μεγάλων προβλημάτων της χώρας. Σήμερα το μεγαλύτερο και οξύτερο πρόβλημα είναι βέβαια το μεταναστευτικό και η ολοσχερής αδυναμία διαχείρισής του. Οι καταγγελίες όμως πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψιν την πραγματικότητα.
Οι μεταναστευτικές ροές είναι τόσο μεγάλες που υπερβαίνουν τις δυνατότητες του κράτους να τις διαχειριστεί. Οχι μόνο της καθημαγμένης Ελλάδας αλλά και της πλέον ανεπτυγμένης και ευνομούμενης χώρας. Οι αριθμοί είναι τρομακτικοί και αμείλικτοι. Από τις αρχές του έτους εισήλθαν στα ελληνικά νησιά πάνω από 140.000 μετανάστες, άλλοι απόλυτα εξαθλιωμένοι, άλλοι λιγότερο. Αλλοι εξαναγκασμένοι από πολέμους και ανελεύθερα καθεστώτα, και άλλοι από την πείνα και τη φτώχεια. Ολοι με την προσδοκία μιας καλύτερης ζωής. Ποια χώρα μπορεί όμως να κατασκευάζει κάθε τόσο υποδομές για έναν τέτοιο αριθμό προσφύγων; Μάλλον καμιά. Γι’ αυτό και το φαινόμενο των ανεξέλεγκτων καταυλισμών εμφανίζεται πλέον και σε άλλες χώρες. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι κάθε κράτος και κάθε κοινωνία δεν πρέπει να περιθάλψουν και να διαχειριστούν με τον πρέποντα σεβασμό και ουμανισμό όσο το δυνατόν περισσότερους. Και η φτωχή Ελλάδα.
Η πανευρωπαϊκή όμως αδυναμία διαχείρισης των αυξημένων μεταναστευτικών ροών καταδεικνύει και την αποτυχία όλων των αντίστοιχων πολιτικών. Ο σχεδιασμός της Ευρώπης – φρούριο ευτυχώς δεν πραγματώθηκε. Ούτε έγινε όμως δυνατή η ελεγχόμενη μεταναστευτική ροή. Απέτυχαν δε και οι πολιτικές της ενσωμάτωσης και της αφομοίωσης αλλά και της βοήθειας στις χώρες καταγωγής των μεταναστών. Σήμερα, εκτός από κάποιες συμβολικές αλλαγές των ορισμών των μεταναστών και παρά τον τεράστιο αριθμό των νεκρών στη Μεσόγειο, η αμηχανία φαίνεται να κυριαρχεί στους ευρωπαϊκούς και διεθνείς μηχανισμούς.
Κάποιοι αφελείς ρομαντικοί που προτείνουν ελεύθερη είσοδο και “χαρτιά για όλους” και ταυτόχρονα επιχαίρουν για την αποκάλυψη των ορίων των ευρωπαϊκών αστικών δημοκρατιών και το τέλος των συνόρων, υποτιμούν ή αγνοούν το χάος που θα επέφερε η ανατροπή των πληθυσμιακών και πολιτισμικών αναλογιών. Και είναι γνωστό ποιες πολιτικές δυνάμεις θα επωφελούνταν από αυτό. Το πρόβλημα είναι μάλλον μεγαλύτερο. Ξεκίνησε μια ιστορική περίοδος τεράστιων πληθυσμιακών μετακινήσεων, όπως και άλλες φορές στο παρελθόν. Η τεκτονικών διαστάσεων μετακίνηση αυτή συνεπάγεται έντονες κοινωνικές και πολιτισμικές αντιθέσεις και συγκρούσεις. Η Ευρώπη και γενικά οι ανεπτυγμένες χώρες είναι έτοιμες να τις απορροφήσουν; Ο δυτικός ουμανισμός θα επιβεβαιώσει ή θα αρνηθεί τον εαυτό του;
*Ο Κώστας Καρακώστας είναι Νομικός- Κριτικός Βιβλίου
Το άρθρο δημοσιεύεται στην εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”
