της ΜΕΛΙΝΑΣ ΚΡΙΤΣΩΤΑΚΗ*
Οι περισσότεροι που θα βρεθούν σε μια απόκρημνη παραλία εστιάζουν, συνήθως, στα καθαρά νερά και το φυσικό κάλλος. Οι μυημένοι στα μυστικά της γαστρονομίας όμως θα εξερευνήσουν το τοπίο ψάχνοντας για ένα μικρό, εδώδιμο, πολυετές φυτό που φύεται σε παραθαλάσσια μέρη, σε βραχώδεις ή αμμουδερές ακτές. Ανθίζει το καλοκαίρι σχηματίζοντας σκιάδια (ταξιανθίες) κιτρινοπράσινα. Τα φύλλα του έχουν κυανοπράσινο χρώμα και είναι λεία, επιμήκη και σαρκώδη. Στην καλύτερη εποχή τους βρίσκονται λίγο πριν το φυτό ανθίσει. Τότε έχουν πράσινο χρώμα και έντονη μυρωδιά, κάτι ανάμεσα σε μάραθο και δεντρολίβανο. Το αρωματικό αυτό φυτό δεν είναι άλλο από το κρίταμο (Crithmum maritimum) ή αλμύρα (κοινή ονομασία) και ευδοκιμεί σε εδάφη με υψηλή αλατότητα.
Αφθονεί στη Μεσόγειο αλλά και στη Μεγάλη Βρετανία. Στον “Βασιλιά Ληρ” διαβάζουμε χαρακτηριστικά: “ … στη μέση του γκρεμού κρέμεται ένας που μαζεύει κρίταμα. Τι φρικτή δουλειά! … ”. Οι νεαροί βλαστοί και τα φύλλα του φυτού συλλέγονται από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο και διατηρούνται στην άλμη. Το κρίταμο χρησιμοποιείται στις σαλάτες και γίνεται, επίσης, τουρσί μέσα σε ξύδι και άλμη για συνοδεία σε θαλασσινούς μεζέδες. Οι βλαστοί του τηγανίζονται ως ομελέτα ή “μπαίνουν” σε κρύα σάντουϊτς με κρεμώδες τυρί ή φέτα. “Ταιριάζει”, ακόμη, πολύ με την ντομάτα (ιδιαίτερα τον ντάκο) και την πατατοσαλάτα.
Το κρίταμο θεωρείται αποτοξινωτικό και περιέχει αιθέρια έλαια, μεταλλικά άλατα, ιώδιο και βιταμίνες. Στη φαρμακευτική χρησιμοποιείται ως διουρητικό, αντιμικροβιακό και καθαριστικό του αίματος.
Το εκχύλισμα και το αιθέριο έλαιό του χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά. Συντελεί στη διέγερση του μηχανισμού επούλωσης του δέρματος και βοηθά στη ρύθμιση της παραγωγής κερατίνης, προσφέροντας λάμψη στην επιδερμίδα.
Κρίταμο θα βρείτε σε μαγαζιά με βιολογικά ή τοπικά προϊόντα. Και εκεί γύρω στον Ιούνιο, αν βρεθείτε σε μια παραλία, για ρίξτε μια ματιά γύρω σας … Ίσως γυρίσετε σπίτι με μια καταπληκτική σαλάτα!
*Η Μελίνα Κριτσωτάκη είναι γεωπόνος. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές τις σπουδές στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης. Κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη Αγροτικού Χώρου από το ίδιο Πανεπιστήμιο. Έχει εργαστεί στον ΟΠΕΚΕΠΕ, στη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης στο τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων και τώρα εργάζεται ως σύμβουλος αγροτικής ανάπτυξης. Είναι Αντιπρόεδρος στο Σύλλογο Γεωπόνων Νομού Ηρακλείου.
