Τροφές όπως τα δημητριακά, τα σιτηρά και τα ψωμιά, είναι πολύ δύσκολες στην πέψη για τα μικρά παιδιά. Κατά συνέπεια, αυτές οι τροφές πρέπει να είναι από αυτές που θα εισαχθούν τελευταίες στη διατροφή του παιδιού (ένα ένζυμο που χρησιμεύει στην πέψη των υδατανθράκων, το οποίο παράγει το λεπτό έντερο ενός μωρού, είναι η λακτάση, για την πέψη της λακτόζης στο γάλα).
Ματίνα Χρονοπούλου BSc., N.D., PhD Φυσικοπαθητικής Ιατρικής, Διατροφική Θεραπεύτρια
Ιωάννης Λιάπης Νευρολόγος/Ολιστική Ιατρική
Οι τροφές που εισάγονται πάρα πολύ νωρίς στη διατροφή ενός μικρού παιδιού, μπορούν να προκαλέσουν πεπτικά προβλήματα και να αυξήσουν την πιθανότητα των αλλεργιών (ιδιαίτερα σε εκείνες τις τροφές που εισάγονται στη διατροφή). Το ανώριμο πεπτικό σύστημα του μωρού επιτρέπει σε μεγάλα μη διασπασμένα πλήρως τμήματα τροφών (έως π.χ. μονοσακχαρίτες ή αμινοξέα) να απορροφηθούν. Με αποτέλεσμα αυτά να φθάνουν στην κυκλοφορία του αίματος και το ανοσοποιητικό σύστημα να αντιδρά, οδηγώντας σε μια αλλεργική αντίδραση. Η ηλικία των έξι μηνών είναι η χαρακτηριστική ηλικία που πρέπει να εισάγονται οι στερεές τροφές στη διατροφή. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις.
Τα μωρά παράγουν ένζυμα (όπως η πεψίνη και τα πρωτεϊνολυτικά ένζυμα) και γαστρεντερικά υγρά (όπως το υδροχλωρικό οξύ στο στομάχι), που ενεργούν στις πρωτεΐνες και τα λίπη. Αυτό είναι απόλυτα λογικό, επειδή το ποσοστό της ενέργειας που παράγεται από το λίπος που περιέχεται στο γάλα μιας υγιούς μητέρας, αποτελεί το 50-60% των θερμίδων του γάλακτος και είναι ουσιώδες για την ανάπτυξη. Εκτός από την ενέργεια που προσφέρει, βοηθά και στην εξέλιξη του νηπίου.
Επιπλέον, η χοληστερόλη στο μητρικό γάλα παρέχει σε ένα νήπιο περίπου 6 φορές την ποσότητα που οι περισσότεροι ενήλικες λαμβάνουν από τις τροφές. Σε ορισμένους πολιτισμούς η νέα μητέρα ενθαρρύνεται να καταναλώνει 6 έως 12 αυγά την εβδομάδα και σχεδόν 250 γραμμάρια ζωικής βιολογικής πρωτεΐνης από κοτόπουλο ή αρνί, για διάστημα 6 μηνών τουλάχιστον μετά τον τοκετό. Αυτή η πλούσια σε λίπη διατροφή, διασφαλίζει το γεγονός ότι το μητρικό γάλα της θα περιέχει επαρκείς ποσότητες υγιών λιπαρών.
Κατά συνέπεια, οι πρώτες στερεές τροφές ενός μωρού πρέπει να είναι συνήθως τροφές ζωικής προέλευσης, δεδομένου ότι το πεπτικό του σύστημα, αν και ανώριμο, είναι καλύτερα εξοπλισμένο για να παρέχει ένζυμα για την πέψη των λιπών και των πρωτεϊνών, παρά υδατανθράκων. Αυτό εξηγεί γιατί η τρέχουσα έρευνα δείχνει ότι το κρέας αποτελεί θρεπτική τροφή για μετά τον απογαλακτισμό του βρέφους.
Είναι τα δημητριακά η καλύτερη πρώτη τροφή για ένα νήπιο;
Θυμηθείτε ότι η ποσότητα του μητρικού και του ξένου γάλακτος μειώνεται όταν εισάγονται στη διατροφή οι στερεές τροφές. Αυτή η μείωση μπορεί να επιτρέψει την εμφάνιση ελλείψεων σε διάφορες θρεπτικές ουσίες, οι οποίες είναι ουσιώδεις για την ομαλή ανάπτυξη και εξέλιξη του μωρού. Οι θρεπτικές ουσίες που είναι συχνά λίγες σε αριθμό κατά την έναρξη του απογαλακτισμού, περιλαμβάνουν πρωτεΐνες, ψευδάργυρο, σίδηρο και βιταμίνες της ομάδας Β. Μια ομάδα τροφών που περιέχει αυτές τις θρεπτικές ουσίες σε άφθονες ποσότητες είναι το κρέας.
Δυστυχώς, τα δημητριακά είναι η τροφή που συνιστάται περισσότερο στα πρώτα στάδια απογαλακτισμού. Μια πρόσφατη σουηδική μελέτη προτείνει: όταν δίνονται στα νήπια σημαντικές ποσότητες δημητριακών, αυτές μπορούν να έχουν χαμηλές συγκεντρώσεις ψευδάργυρου και μειωμένη απορρόφηση ασβεστίου.
Επίσης, σε μελέτες στις ΗΠΑ βρέθηκε ότι η έλλειψη ψευδάργυρου και πρωτεϊνών μπορεί να περιορίσει σε κάποιο ποσοστό την ανάπτυξη των νηπίων. Άρα, η συνήθεια παροχής μεγάλων ποσοτήτων δημητριακών και ο αποκλεισμός του κρέατος πριν τον 7ο μήνα ηλικίας δεν καλύπτει πλήρως τις διατροφικές ανάγκες του βρέφους.
Το βιολογικό κρέας είναι επίσης μια άριστη πηγή σιδήρου. Ο σίδηρος (η μορφή σιδήρου που βρίσκεται στο κρέας) απορροφάται καλύτερα από το σίδηρο που προέρχεται από φυτικές πηγές. Ακόμη, οι πρωτεΐνες στο κρέας βοηθούν το μωρό να απορροφήσει ευκολότερα το σίδηρο από άλλες τροφές.
Δύο πρόσφατες μελέτες εξέτασαν την κατάσταση του σιδήρου σε νήπια που είχαν θηλάσει και τα οποία κατανάλωναν κρέας πριν από την περίοδο απογαλακτισμού. Ενώ οι ερευνητές δεν βρήκαν καμία σημαντική αλλαγή στις αποθήκες σιδήρου των μωρών που είχαν θηλάσει, όταν κατανάλωσαν μια αυξημένη ποσότητα κρέατος, τα επίπεδα αιμογλομβίνης (κύτταρα που περιέχουν σίδηρο), τα οποία υπάρχουν στην κυκλοφορία του αίματος, αυξήθηκαν.
Το κρέας περιέχει, επίσης, μια πολύ μεγαλύτερη ποσότητα ψευδάργυρου σε σχέση με τα δημητριακά, γεγονός που σημαίνει ότι γίνεται μεγαλύτερη απορρόφηση ψευδαργύρου.
Αυτές οι μελέτες επιβεβαιώνουν την πρακτική παραδοσιακών λαών, που συμπεριελάμβαναν το κρέας -συνήθως το συκώτι- μεταξύ των πρώτων τροφών κατά τον απογαλακτισμό. Τέλος, η επίπτωση των αλλεργικών αντιδράσεων από το κρέας, είναι ελάχιστη και ακόμα μικρότερη όταν χρησιμοποιούνται διάφορες τροφές σε μορφή πουρέ.