Το προσφυγικό και το μεταναστευτικό είναι δύο όψεις του ίδιου προβλήματος στην πρώτη φάση, αλλά είναι σημαντική από νομικής άποψης και μεταχείρισης η διαφορά μεταξύ των δύο κατηγοριών.
Με τη Διακήρυξη του 1951, την οποία έχουν υπογράψει 116 κράτη και όλα τα ευρωπαϊκά, ο ΟΗΕ έχει περιγράψει τον ορισμό και τα δικαιώματα του πρόσφυγα και του μετανάστη.
Πρόσφυγας θεωρείται «το πρόσωπο το οποίο συνεπεία γεγονότων και δικαιολογημένου φόβου διώξεως ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την υπηκοότητα».
Ο πρόσφυγας δικαιούται αμέσως ειδικό διαβατήριο, το Nansen,με το οποίο έχει το δικαίωμα να ταξιδέψει ελεύθερα και νόμιμα σε κάθε χώρα που έχει υπογράψει τη Διακήρυξη του ΟΗΕ. Από την πιστοποίηση της προσφυγικής ιδιότητας ο πρόσφυγας τελεί υπό την προστασία του ΟΗΕ και συγκεκριμένα της Υπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες.
Μετανάστης είναι το πρόσωπο το οποίο για λόγους διαφορετικούς από αυτούς που αναφέρονται στον ορισμό του πρόσφυγα εγκαταλείπει οικειοθελώς τη χώρα τους με σκοπό να εγκατασταθεί αλλού.
Υπάρχει και ο κανονισμός της Ε.Ε. «Δουβλίνο ΙΙ» ο οποίος ορίζει τη διαδικασία παροχής ασύλου στους πρόσφυγες. Συγκεκριμένα: ο πρόσφυγας δικαιούται να ζητήσει άσυλο στην Ευρωπαϊκή χώρα στην οποία θα εισέλθει για πρώτη φορά.
Υπάρχει και ο κανονισμός της Ε.Ε. «Δουβλίνο ΙΙ» ο οποίος ορίζει τη διαδικασία παροχής ασύλου στους πρόσφυγες. Συγκεκριμένα: ο πρόσφυγας δικαιούται να ζητήσει άσυλο στην Ευρωπαϊκή χώρα στην οποία θα εισέλθει για πρώτη φορά.
Εάν ένας μετανάστης έρχεται στην Ελλάδα και στη συνέχεια μεταβαίνει σε άλλη χώρα της Ευρώπης για να ζητήσει άσυλο η χώρα εκείνη, σύμφωνα με τον κανονισμό του Δουβλίνου, μπορεί να τον αναγκάσει να επιστρέψει στην Ελλάδα.
Ο κανονισμός Δουβλίνο υπογράφηκε το 2003 από τον τότε υπουργό Εξωτερικών Γ.Παπανδρέου και τον υπουργό Δημόσιας Τάξης Μ.Χρυσοχοϊδη και εγκρίθηκε από την Βουλή.
Το 2009 ένας μετανάστης από το Αφγανιστάν είχε φθάσει στην Ελλάδα μέσω Ιράν και Τουρκίας και στη συνέχεια μετέβη στο Βέλγιο και ζήτησε άσυλο. Οι αρμόδιες βελγικές αρχές τον ανάγκασαν να επιστρέψει στην Ελλάδα εφαρμόζοντας τον Κανονισμό του Δουβλίνου ΙΙ!
Το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε και τις δύο χώρες. Και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, τον Δεκέμβριο 2011, αποφάνθηκε ότι κινδυνεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών που επιστρέφουν στην Ελλάδα μέσω του Κανονισμού του Δουβλίνου ΙΙ.
Η απαράδεκτη απόφαση του Βελγίου ήταν η αφορμή για να έλθει το θέμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τον Απρίλιο του 2011, με έκθεση της Γαλλίδας Σοσιαλίστριας Σιλβί Γκιγιόμ . Με μεγάλη πλειοψηφία το Κοινοβούλιο έλαβε απόφαση, με την οποία συνιστάται στα κράτη μέλη να μην εφαρμόζουν την αρχή της επαναπροώθησης.
Από το 2010 με πρώτη την Γερμανία πολλές ευρωπαϊκές χώρες είχαν αναστείλει για ένα χρόνο την εφαρμογή του Κανονισμού του Δουβλίνου ΙΙ. Όταν άρχισε το μεγάλο κύμα των προσφύγων από τη Συρία και αναμίχθηκε με το συνεχιζόμενο κύμα των μεταναστών οι Ευρωπαίοι εταίροι μας έθεσαν θέμα αυστηρού ελέγχου των εισερχομένων στην Ελλάδα, ώστε να διαχωρίζονται οι πρόσφυγες από τους μετανάστες.
Με πρώτη την Γερμανία έστω και λίγες ακόμη χώρες δήλωσαν πρόθυμες να υποδεχθούν πρόσφυγες με την προϋπόθεση ότι θα ελάμβαναν την επίσημη πιστοποίηση του πρόσφυγα στην Ελλάδα.
Τα πολύνεκρα κτυπήματα των τζιχαντιστών στην Ευρώπη πυροδότησαν τον εθνικισμό, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία με συνέπεια να στοχοποιείται η χώρα μας για ανικανότητα ελέγχου των συνόρων!
Εμείς είχαμε να αντιμετωπίσουμε δύο προβλήματα. Το πρώτο ήταν η αναχαίτιση των εισροών από την Τουρκία. Είναι προφανές ότι το κύμα προσφύγων και μεταναστών θα αυξάνεται,διότι αυξήθηκαν οι χώρες προέλευσης μέσω Τουρκίας προσφύγων και μεταναστών.
Το πρόβλημα αυτό δεν μπορεί να λυθεί χωρίς τη σύμπραξη της Τουρκίας. Μόνο η Ευρώπη μπορεί να πείσει, με κάποια ανταλλάγματα, την γείτονα χώρα για να μετάσχει στον έλεγχο όχι μόνο της ροής προς την Ελλάδα, αλλά και στον έλεγχο των συνόρων της
. Διότι δεν αποκλείεται να κλείνει τα μάτια στους εισερχόμενους στην Τουρκία από Μαρόκο, Τυνησία και άλλες χώρες για να διογκώνει το πρόβλημα ελπίζοντας και σε πολιτικά ανταλλάγματα σε σχέση με τη διαδικασία ένταξης της στην Ε.Ε.
Σωστά η κυβέρνηση έχει αναδείξει το πρόβλημα. Αλλά πρέπει να κάνει ένα ακόμη βήμα. Να οργανώσει επισκέψεις πολιτικών και δημοσιογράφων όχι στα νησιά, αλλά στα θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία. Να ζήσουν το καθημερινό δράμα των προσφύγων και τις ηρωικές προσπάθειες διάσωσης τους.
Τότε θα καταλάβουν ότι για τη φύλαξη των συνόρων με την έννοια της αποτροπής εισόδου προσφύγων και μεταναστών μόνο ένας τρόπος υπάρχει…Να τους αφήσουμε να πνιγούν! Αυτό θέλουν; Ας μας το πουν…
Το άλλο πρόβλημα είναι ο έλεγχος και ο διαχωρισμός προσφύγων και μεταναστών. Είναι δική μας υποχρέωση. Την έχουμε αποδεχθεί και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συμφωνήσει και στην κάλυψη των δαπανών και την ενίσχυση με προσωπικό.
Δυστυχώς η κυβέρνηση έχει εγκληματικά καθυστερήσει. Είχε δεσμευθεί ότι θα λειτουργήσουν πέντε hot spots στα νησιά, τα οποία θα στελεχωθούν από ελληνικές υπηρεσίες και τέσσερις ευρωπαϊκές με σκοπό να γίνεται επιλογή όσων θα μετεγκατασταθούν σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα…
Επρεπε να εκτοξευθεί η απειλή ότι θα εξαιρεθεί η χώρα μας από το Σένγκεν για να επισπεύσει η κυβέρνηση την ολοκλήρωση και τη στελέχωση των πέντε Hot Spots τις επόμενες δύο εβδομάδες και την παραχώρηση δύο στρατοπέδων για μετεγκατάσταση.
Το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό και δεν πρέπει να είναι αντικείμενο κομματικών αντιπαραθέσεων. Ακόμη και η κριτική στην κυβέρνηση θα πρέπει να είναι με τη μορφή των συστάσεων. Ακόμη και άμεσα με τον αρμόδιο υπουργό.
*Ο Γιώργος Ρωμαίος γεννήθηκε στην Κέρκυρα και κατοικεί στην Αθήνα από το 1952. Παράλληλα με τις σπουδές του στην Ανώτατη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ) άρχισε να δημοσιογραφεί στις τοπικές εφημερίδες της Κέρκυρας Εφημερίδα των Ειδήσεων και Ελευθερία. Από το 1958 μέχρι το 1981 εργάστηκε στην εφημερίδα Το Βήμα ως κοινοβουλευτικός και πολιτικός συντάκτης, Διευθυντής Σύνταξης και Διευθυντής στο Βήμα της Κυριακής. Το 1963, με πολύμηνη έρευνα, συνέβαλε στην αποκάλυψη των αυτουργών και συνεργών της δολοφονίας, στη Θεσσαλονίκη, του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη. Με επίσημα έγγραφα αποκάλυψε τη συγκρότηση και δραστηριότητα των παρακρατικών οργανώσεων. Δημοσιογραφικές αποστολές: Στην Κύπρο, σε όλες τις κρίσιμες περιόδους, πριν και μετά την τουρκική εισβολή, στο Ιράκ, στο Λίβανο, στη Σοβιετική Ενωση. Τελευταία η παρακολούθηση, ως απεσταλμένος των εφημερίδων ΒΗΜΑ και ΝΕΑ, του 17ου Συνεδρίου του Κ.Κ.Κίνας, το2007. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας φυλακίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και στον Κορυδαλλό για τη συμμετοχή του στην αντιστασιακή οργάνωση ΠΑΚ. Έχει διατελέσει: – Αντιπρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Αθηναϊκών Εφημερίδων (1976-1978). – Γενικός Διευθυντής της ΕΡΤ (1981-1984) – Πρόεδρος της πρώτης Διοικούσας Επιτροπής του Ιονίου Πανεπιστημίου (1984). Η πολιτική του σταδιοδρομία περιλαμβάνει δύο περιόδους: – τη θητεία του ως ευρωβουλευτή (1984-1993), κατά την οποία διετέλεσε αντιπρόεδρος της Σοσιαλιστικής Ομάδας (1985-1987) και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1987-1993), – την υπουργική του διαδρομή (1993-1998): Υφυπουργός και Υπουργός Αναπληρωτής Εθνικής Οικονομίας, Υπουργός Αναπληρωτής Εξωτερικών και Υπουργός Δημοσίας Τάξης. Από το 2000 επανήλθε στη δημοσιογραφία ως αρθρογράφος στο Βήμα της Κυριακής. Συγγραφικό έργο: – Η Περιπέτεια του Κοινοβουλευτισμού στην Ελλάδα (1844-2009) τέσσερις τόμοι. – Η Ελλάδα των Δανείων και των Χρεοκοπιών (2012) με πρόλογο του Γιάννη Στουρνάρα. – Από τον ανήλικο Οθωνα στην καγκελάριο Μέρκελ-180 χρόνια οι Γερμανοί στην Ελλάδα (2012). – Η Ευρώπη και η Ελλάδα-Από την κρίση στην ελπίδα (2014). Κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Πατάκη Η βράβευση του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Την Παρασκευή 16/01/2015 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ.Κάρολος Παπούλιας απένειμε τιμητικές διακρίσεις σε 28 προσωπικότητες για την προσφορά τους στην επιστήμη, στα γράμματα,στον πολιτισμό,στην κοινωνία, στην οικονομία, στον αθλητισμό. Ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής απονεμήθηκε στους γνωστούς συγγραφείς Αλκη Ζέη και Πέτρο Μάρκαρη. Και σε δύο δημοσιογράφους – συγγραφείς, τον αιωνόβιο Λαρισαίο και καλό φίλο του από δεκαετίες Λάζαρο Αρσενίου και σε εκείνον. Ελπίζει οι επισκέπτες αυτής της σελίδας και οι φίλοι του στο Facebook να συμμερίζονται τη συγκίνηση του από αυτή την επιβράβευση της μακράς προσφοράς του στη σοβαρή δημοσιογραφία και τη συμβολή του στην ιστορική βιβλιογραφία.
