Του Γεωργίου Παπασίμου, site: http://www.gpapasimos.gr, twitter: @PapasimosG
Αν και οι αναφορές μας στον τρόπο λειτουργίας του ελληνικού πολιτικού συστήματος και της οικονομίας, στο πλαίσιο της καπιταλιστικής Ευρώπης (έλλειψη αστικής τάξης με εθνική συνείδηση, μεγάλα πελατειακά δίκτυα, αναποτελεσματικό και μη αξιοκρατικό κράτος, «ασθενικοί» θεσμοί) είναι συχνές, δεν έχουμε αναλύσει διεξοδικά το πώς επέδρασε ο οικονομικός «παρασιτισμός» και ο «κλεπτοκρατισμός» στις υποδομές της χώρας.
Πώς, δηλαδή, επάνω σε αυτές τις στρεβλώσεις διαμορφώθηκε το ελληνικό κράτος, «χρωματίστηκαν» οι κρατικές υπηρεσίες και αναπτύχθηκε ένα τεράστιο, δαιδαλώδες σύστημα εξυπηρέτησης συγκεκριμένων παρασιτικών συμφερόντων.
Όλη αυτή η «δομή» και η λειτουργία του κράτους είναι που οδήγησε, περνώντας από μια περίοδο ακμής, στην ουσιαστική χρεοκοπία και στην κηδεμονία από την τρόικα, στη διάλυση της παραγωγικής βάσης, των κοινωνικών δομών και των όποιων κατακτήσεων στον εργασιακό χώρο.
Η έλλειψη αστικής τάξης με εθνική συνείδηση οδήγησε σε ένα κράτος που δεν προσέφερε, παρά παροδικά και χωρίς περιεχόμενο, στο κοινωνικό σύνολο, αλλά δομήθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να επιτρέψει τη μεγέθυνση της γραφειοκρατίας, που με τη σειρά της απέτρεπε την ανάπτυξη υγιών επιχειρήσεων και τη λειτουργία τους στη βάση διαφανών διαδικασιών και ξεκάθαρων κανόνων. Ακόμη, με τρόπο που επέτρεπε την παράκαμψή της με την… επίδειξη οικονομικής και πολιτικής δύναμης, που άφηνε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με την παρανομία και τον αθέμιτο πλουτισμό.
Η κατά Όργουελ ή και κατά Ισμαήλ Κανταρέ ή αν γυρίζαμε λίγο προς τα πίσω τον χρόνο κατά τον Φραντς Κάφκα διάρθρωση του κράτους, που απέπνεε ένα κλίμα έντονου παρασιτισμού και παραλογισμού, είχε έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό: να εμποδίσει τους πολλούς από τα οφέλη ενός πάρε δώσε με την εξουσία και να διευκολύνει τους λίγους να στήσουν τεράστιους μηχανισμούς ανάληψης έργων, επιδοτήσεων και εξωφρενικών διευκολύνσεων στην πρόσβαση στο εύκολο και αντιπαραγωγικό χρήμα.
Όλο, όμως, αυτό το «έξυπνα» δομημένο υπερ-σύστημα για να διατηρηθεί ή για να μπορεί να απορροφά τους κραδασμούς παροδικών αμφισβητήσεων, συνοδεύτηκε από ένα άλλο πολιτικό σύστημα, άριστα απλωμένο και στην περιφέρεια, με πολιτικούς-μαριονέτες –που διευκολύνθηκαν στο να επιβληθούν, αν και ασήμαντοι στην τοπική κοινωνία ως παράγοντες (μεγαλοπαράγοντες) ασφάλειας ή διευκολύνσεων, που αποτέλεσε κράτος εν κράτει.
Το πελατειακό σύστημα λειτούργησε για δεκαετίες ως ένας μεσάζοντας μεταξύ ενός κράτους-έκτρωμα, γραφειοκρατικού και άδικου και ενός πολίτη ανίκανου να σταθεί στα πόδια του, αμόρφωτου και με φανερή την έλλειψη παιδείας. Το υπερδιογκωμένο και αντιπαραγωγικό κράτος στήθηκε επάνω στις προσλήψεις «γαλάζιων» αρχικά και «πράσινων» στη συνέχεια πολιτών, με παρενθετικές προσλήψεις και αναδείξεις ανθρώπων και από πολιτικούς σχηματισμούς της Αριστεράς, γεγονός που οδήγησε στην αφομοίωση και στον, τελικώς, πλήρη εκφυλισμό όλων των κομμάτων όλης της «ιδεολογικής» γκάμας.
Για να λειτουργήσει αυτό το «τέλεια» διαρθρωμένο γραφειοκρατικό, αντιπαραγωγικό μοντέλο ήταν απαραίτητο να προστεθούν δύο παράμετροι: ο πλήρης «αποχρωματισμός» -με την απολιτικοποίησή τους- των πολιτικών κομμάτων, που λειτούργησαν ως πλυντήρια αμφισβητήσεων και ως κανάλι μέσα από το οποίο διοχευτευμένα τα κινημάτατα έχαναν την αυτοτέλειά τους, άρα και την αποτελεσματικότητά τους.
Και η χρήση θεσμών για το νομότυπο του πράγματος. Η εξουσία εκ των προτέρων είχε το δίκιο με το μέρος της και τα κόμματα κάθε δικαίωμα να απορροφήσουν κάθε αντίθεση ή ακόμη και κάθε πρόθεση αλλαγής πλεύσης και σύγκρουσης με το «παρασιτικό» κεφάλαιο και τον «κλεπτοκρατισμό».
Όλοι αυτοί όμως οι μηχανισμοί για να είναι αποτελεσματικοί έπρεπε να υποστηριχτούν από πολίτες χωρίς συνείδηση, χωρίς την αίσθηση της αλληλεγγύης… Γι’ αυτό ήταν απαραίτητη η προώθηση ενός μοντέλου ζωής που βασιζόταν στον υπερκαταναλωτισμό, στον ωχαδελφισμό και την έλλειψη αλληλεγγύης. Σε αυτό συνέβαλε τόσο ο Τύπος όσο και τα κέντρα ή οι μοχλοί εξουσίας (εκκλησία, εκπαίδευση, κόμματα).
Απέναντι σε μια τέτοιας μορφής διαμόρφωση του σύγχρονου ελληνικού κράτους δεν αρκούν ούτε οι εξαγγελίες ριζικών αλλαγών ούτε το σχίσιμο μνημονίων, ούτε η γενικόλογη αριστεροσύνη και η κατατρόπωση διαπλεκομένων συμφερόντων. Απαιτείται η πλήρης συνείδηση του τρόπου λειτουργίας του κράτους και η συστηματική αποδόμησή του, στην προοπτική της επανίδρυσής του σε νέα θεμέλια και με νέα ιδεολογικά όπλα προς όφελος των πολλών, δηλαδή του συνόλου της ελληνικής κοινωνίας.
