του Δρ.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΟΛΟΚΑΣΙΔΗ*
- Αναζητείστε εγκαίρως βοήθεια από ειδικό
Ένας από τους μεγαλύτερους «μύθους» που κυκλοφορεί ευρέως σχετικά με την ακμή, είναι ότι εμφανίζεται σε εφηβική ηλικία και αφού ακολουθήσει την φυσική της πορεία, «εξαφανίζεται» από μόνη της. Η αλήθεια είναι ότι η ακμή δεν έχει ημερομηνία έναρξης, ούτε ημερομηνία λήξης!
Η ακμή μπορεί να ξεκινήσει ή να βρεθεί σε έξαρση κατά την προεφηβική, συνηθέστερα στην εφηβική ή και τη νεαρή ενήλικη ηλικία, ωστόσο, μπορεί να παρουσιαστούν υποτροπές αργότερα, ακόμα και σε ηλικία 30 ή 40 ετών! Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις που τότε πρωτοεμφανίζεται ακμή. Επομένως το να περιμένουμε να «ξεθυμάνει» η ακμή και να πιστεύουμε ότι δεν θα μας ξαναενοχλήσει, είναι ουτοπικό.
Αυτό που βλέπουμε παρατηρώντας ένα πρόσωπο με ακμή, είναι ένα στιγμιότυπο. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθεί η κλινική εικόνα του ασθενούς με ακμή. Για παράδειγμα, μια ακμή που σήμερα βρίσκεται στα πρώτα στάδια της (κλειστοί και ανοικτοί φαγέσωρες), είναι επιφανειακή και δεν υπάρχει κίνδυνος να αφήσει σημάδια (ουλές), μπορεί να μην επιδεινωθεί ποτέ και να αποδράμει εύκολα με μια ελαφριά εξωτερική (τοπική) θεραπεία ή να εξελιχθεί σε βαθειά κυστική ακμή.
Με την έγκαιρη αναζήτηση διάγνωσης και θεραπείας από δερματολόγο, ο ασθενής θα λάβει εκτός από την αγωγή και τα σωστά για τον τύπο του δέρματός του προϊόντα, σχετικά με τον καθαρισμό, τη φροντίδα και την αντιηλιακή προστασία.
Η θεραπεία θα πρέπει να ξεκινάει με τα πρώτα σημάδια ακμής. Υπάρχουν πολλές τοπικές, όπως κρέμες, λοσιόν , μάσκες, θεραπείες με φως που παράγεται από low level laser αλλά και συστηματικές θεραπείες με χάπια για τον ασθενή με ακμή. Ο δερματολόγος θα εκτιμήσει ποια θεραπεία είναι η πιο ενδεδειγμένη. Επίσης θα αξιολογήσει πότε πρέπει να γίνει αλλαγή αυτού του θεραπευτικού σχήματος ανάλογα με την εποχή, καθώς υπάρχουν θεραπείες οι οποίες δεν πρέπει να ακολουθούνται κατά τους μήνες με ηλιοφάνεια. Ακόμη, θα ελέγξει τη μειωμένη αποτελεσματικότητα μιας θεραπείας με την πάροδο του χρόνου καθώς πολλές φορές το δέρμα φαίνεται να «συνηθίζει» μια τοπική θεραπεία που χρησιμοποιούμε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Συχνά, όταν επιτύχουμε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα, τότε ως θεραπεία συντήρησης «ξεκουράζουμε» το δέρμα με λιγότερο επιθετικές θεραπείες. Σε κάθε περίπτωση, είναι λάθος ο ασθενής με ακμή να ακολουθεί στα τυφλά θεραπείες που είχαν επιτυχία στον αδελφό ή κάποιο φίλο γιατί η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.
- Δώστε βάση στην πρόληψη
Με την περιποίηση του λιπαρού δέρματος που έχει τάση ακμής με κατάλληλα προϊόντα, ρυθμίζουμε τη λιπαρότητα και βοηθούμε στην εμφάνιση μιας ηπιότερης κλινικής εικόνας ακμή,ς όσον αφορά και τον αριθμό και το είδος των βλαβών. Δηλαδή, πρέπει να επικεντρωθούμε στην θεραπεία όλου του προσώπου ακόμα και αν δεν έχει πολλές εμφανείς κλινικές βλάβες, παρά στο «κυνήγι» κάθε μεμονωμένης εμφάνισης σημείων ακμής. Αυτό διότι δεν είναι δυνατόν να προβλέψουμε σε ποιο σημείο θα εμφανιστεί η επόμενη βλάβη ακμής.
- Αποφύγετε το υπερβολικό «στέγνωμα» του δέρματος
Το υπερβολικό στέγνωμα του δέρματος με πολύ ισχυρά καθαριστικά προϊόντα και με χρήση scrubs, οδηγεί σε αντιδραστική υπερπαραγωγή σμήγματος για αναπλήρωση της χαμένης λιπαρότητας. Άρα, έχουμε ένα προσωρινό όφελος και στη συνέχεια υποτροπή της λιπαρότητας. Η σωστή εφαρμογή, περιλαμβάνει την χρήση εξειδικευμένων προϊόντων καθαρισμού του δέρματος και στη συνέχεια μια ειδική λοσιόν ή ενυδατική-σμηγματορρυθμιστική κρέμα για λιπαρά δέρματα με τάση ακμής. Το δέρμα σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται λεπτόρρευστα προϊόντα τα οποία αναφέρονται ως ειδικά για ακνεϊκό δέρμα ή oil-free προϊόντα. Αυτό ισχύει και για τα καλυπτικά προϊόντα make up αλλά και για τις ενυδατικές και αντιηλιακές κρέμες.
Ένα άλλο κλασικό λάθος γίνεται στο συνδυασμό των προϊόντων. Π.χ. Δε χρειάζεται ταυτόχρονη εφαρμογή ενυδατικής και αντιηλιακής κρέμας γιατί τα σωστά φαρμακευτικά αντιηλιακά που προτείνουμε έχουν και ενυδατική δράση. Η ταυτόχρονη χρήση και των δύο, «μπουκώνει» το δέρμα και επιδεινώνει αντί να βοηθά!
- Καθαρισμός προσώπου μετά από φυσική δραστηριότητα
Καλόν είναι να εισαγάγετε έναν επιπλέον καθαρισμό του προσώπου αμέσως μετά την προπόνηση, τα σπορ ή οποιαδήποτε δραστηριότητα προκαλεί έντονη εφίδρωση. Ο καθαρισμός του προσώπου θα μειώσει την θερμοκρασία του δέρματος και θα απομακρύνει τον ιδρώτα και τη λιπαρότητα που εκκρίνουν οι σμηγματογόνοι αδένες. Στη συνέχεια, εφαρμόζετε την ενυδατική-σμηγματορρυθμιστική κρέμα ή το κατάλληλο αντιηλιακό ανάλογα με την ώρα της ημέρας.
Ιδιαίτερη προσοχή σε αθλήματα που χρησιμοποιούν κορδέλες για συγκράτηση της κόμμωσης, κράνη, καπέλα, σακίδια πλάτης γιατί όλα αυτά ασκούν πίεση και επιδεινώνουν την ακμή λόγω κατακράτησης σμήγματος. Απαιτείται σχολαστικό πλύσιμο προσώπου ή και πλάτης, μετά την απομάκρυνση του προστατευτικού εξοπλισμού.
- Μειώστε το στρες!
Το στρες οδηγεί σε υπερπαραγωγή σμήγματος από τους σμηγματογόνους αδένες με αποτέλεσμα την κατακράτηση του και την εμφάνιση ακμής. Γι αυτό βλέπουμε σε ασθενείς που έχουν μια ήπια ακμή, επιδείνωση σε περιόδους που έχουν στρες, όπως κατά την περίοδο των εξετάσεων για μαθητές και φοιτητές. Προς αυτή την κατεύθυνση της διαχείρισης του στρες μπορούν να βοηθήσουν ο διαλογισμός, η φυσική δραστηριότητα-και άθληση, τα χόμπυ κλπ.
- Υγιεινή διατροφή
Ενώ η σοκολάτα έχει αποενοχοποιηθεί για την εμφάνιση-επιδείνωση της ακμής, τα υψηλά κατεργασμένα τρόφιμα (fast food – junk food) , τα τρόφιμα με πολλά λιπαρά όπως τα τηγανητά καθώς και τα τρόφιμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (γλυκά), μπορούν να επιδεινώσουν την ακμή.
- Βιταμίνες για καθαρό δέρμα
Εκτός από την καθημερινή φροντίδα και υγιεινή του δέρματος, μπορούμε να μειώσουμε την φλεγμονή και να βελτιώσουμε την επουλωτική ικανότητα του δέρματος με τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής και την πρόσληψη βιταμινών. Βέβαια οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία συνιστώνται ως συμπληρωματική θεραπεία και όχι ως αποκλειστική μονοθεραπεία για τον ασθενή με ακμή.
Καθημερινή πρόσληψη συμπληρώματος ψευδαργύρου βοηθά στην ακμή καθώς έχει βρεθεί ότι ο ψευδάργυρος λειτουργεί στην φλεγμονώδη ακμή με παρόμοιο τρόπο με αυτόν των αντιβιοτικών. Η συνιστώμενη δόση είναι 50-100mg ημερησίως
Ιχθυέλαια και ω-3 λιπαρά οξέα βοηθούν επίσης στη φλεγμονώδη ακμή καθώς έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Ενδεχομένως να βοηθούν και στην ορμονική ισορροπία.
- Μην «πειράζετε» τις βλάβες ακμής
Συνιστούμε να μην «πειράζει» κανείς τις βλάβες ακμής όχι μόνο για να μην επιμολύνονται από μικρόβια, αλλά και γιατί σε κάθε περίπτωση πιέζοντας μια βαθύτερη βλάβη δεν εξωτερικεύεται όλο το περιεχόμενο προς την επιφάνεια του δέρματος , αλλά μέρος από αυτό εισέρχεται και βαθύτερα, δηλαδή μεταφέρουμε μόνοι μας το πρόβλημα ακόμη βαθύτερα. Έτσι, μπορεί να μετατραπεί μια «απλή» φαγεσωρική ακμή σε μια βαθειά κυστική ακμή.
Εκτός από το να πιέζει κανείς τα σημεία ακμής, καλό είναι να αποφεύγεται και η στήριξη του προσώπου με το χέρι μας (π.χ. η εφαρμογή της παλάμης για στήριξη της κάτω γνάθου) διότι προκαλεί κατακράτηση σμήγματος στην περιοχή.
- ΜΗΝ προσπαθείτε να κρύψετε το πρόβλημα
Πολλοί νέοι άνθρωποι με ακμή προσπαθούν να «κρύψουν» την ακμή, αφήνοντας μακρύτερα μαλλιά τα οποία να καλύπτουν μέρος του προσώπου με αποτέλεσμα την επιδείνωση, λόγω απόφραξης και κατακράτησης σμήγματος. Επίσης η εφαρμογή ιδιαίτερα βαριών καλυπτικών προϊόντων make up, ιδιαίτερα αν συμβαίνει καθημερινά για πολλές ώρες, επιδεινώνει κατά πολύ την ακμή.
*Ο Δρ. Κωνσταντίνος Κολοκασίδης είναι δερματολόγος – αφροδισιολόγος, επιστημονικός συνεργάτης στην Β΄ Πανεπιστημιακή Δερματολογική Κλινική του Α.Π.Θ. Είναι πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Εχει δημοσιεύσει 9 ιατρικές ερευνητικές εργασίες σε διεθνή Ιατρικά Περιοδικά στο χώρο της δερματολογίας, ενώ έχει συμμετέχει και στην συγγραφή 2 κεφαλαίων σε ιατρικά συγγράμματα στο χώρο της παιδιατρικής και της κλινικής διατροφικής
