«Το κάλλος θα σώσει τον κόσμο. Το έργο πέτυχε γιατί όλοι ήθελαν την αριστεία»
Από το 2017 το μεγαλόπνοο και ελπιδοφόρο έργο στην παραλία της Καλλιθέας παραδίδεται ανοίγει και επισήμως στο κοινό με τις χρήσεις του ολοκληρωτικά σε ευθύνη του Δημοσίου
Της Έφης Πολυζώη*
Περπατάμε δίπλα στο περίφημο κανάλι του Πιάνο που μοιάζει σαν φυσική συνέχεια της θάλασσας και όπου ιστιοπλοϊκά από τον γειτονικό όμιλο κάνουν βόλτες και ενώ οι ξεναγοί μας ψιθυρίζουν ότι και ο ίδιος ο κορυφαίος Ιταλός αρχιτέκτονας αρέσκεται να τιμονεύει εκεί κάποιο ιστιοπλοϊκο. Βρισκόμαστε στον απόηχο μιας μαγικής βραδιάς όπου δόθηκε το εναρκτήριο σύνθημα για τις φετινές καλοκαιρινές φεστιβάλικές γιορτές στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. «Το μαγικό ήταν όχι μόνο η διοργάνωση, τα συγκροτήματα των μουσικών και δραστηριοτήτων για παιδιά ή ακόμη και οι δρομείς που κατέληξαν από το Παναθηναϊκό Στάδιο σε άλλον έναν μαραθώνιο προς το Κέντρο Πολιτισμού στις παρυφές τις Καλλιθέας με την θάλασσα. Το μαγικό και το πιο ευχάριστο για εμένα θέαμα ήταν που ορδές κυριολεκτικά κόσμου ανέβαιναν το λόφο για να βρεθούν σε αυτό το Κέντρο Επισκεπτών με το ‘ιπτάμενο στέγαστρο’ που βρίσκεται στο αγνάντι της Ακρόπολης και εποπτεύει την Αθήνα τολμώ να πω με πιο μαγικό τρόπο από ότι και ο Λυκαβηττός ακόμη». Τα λόγια ανήκουν σε έναν από τους στυλοβάτες του έργου και της κατασκευής του τον αρχιτέκτονα και τεχνικό υπεύθυνο του Ιδρύματος Θεόδωρο Μαραβέλια κατά την χθεσινή ξενάγηση των εκπροσώπων του Τύπου στο περίφημο και μεγαλόπνοο έργο των νοτίων προαστίων όπου θα συστεγάζει επισήμως και από το φθινόπωρο την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη παράλληλα με εκθέσεις και εκδηλώσεις για το κοινό που προάγουν τον πολιτισμό σε μια έκταση περί των 22.000τμ. Αυτό άλλωστε ήρθε και «κούμπωσε» απόλυτα και με την περίφημη δήλωση του αρχιτέκτονα, εμπνευστή και σχεδιαστή Ρέτζο Πιανό στην μετά την ξενάγηση συνέντευξή του με τον Πρόεδρο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος Ανδρέα Δρακόπουλο. «Το κάλλος θα σώσει τον κόσμο. Το έργο πέτυχε γιατί όλοι ήθελαν την αριστεία», τόνιζε χαρακτηριστικά για να προσθέσει ότι «στις πιο δύσκολες στιγμές είναι που χρειαζόμαστε την ελπίδα, ν’ αναπνεύσουμε πιο βαθιά». Όσο για την ομορφιά του, ο Ρένζο Πιάνο δεν εξήρε μόνο το αυταπόδεικτο: «Κάλλος», είπε, «δεν είναι μόνο αυτό που βλέπετε αλλά η βαθιά ομορφιά των πραγμάτων. Γιατί η Τέχνη, η γνώση, η παιδεία, ο κήπος, το θαλασσινό αεράκι είναι μια συνθήκη βαθιάς κατανόησης της ομορφιάς… Προσφέρουμε κάτι μεγάλο και ωραίο, εμπνέουμε τους άλλους και παίρνουμε έμπνευση και από αυτούς. Δίνουμε ελπίδα και ομορφιά και είναι σημαντικό στην κρίση» τόνισε.
Ήδη ο χώρος έχει ανοίξει δοκιμαστικά για το κοινό που συρρέει σε κάθε του εκδήλωση.Κυρίαρχο στοιχείο το νερό και όλα τα συστατικά της Μεσογείου, ο ήλιος και τα αρώματα της. Το κεντρικό κτήριο φτάνει τα 32 μέτρα ύψος με οπτική 360 μοιρών σε όλο το λεκανοπέδιο. Σαρωνικό και Ακρόπολη. Εφτά χρόνια μετά την έναρξη των εργασιών βλέπουμε αίθουσες σχεδιασμένες στη λεπτομέρεια για άρτιο ήχο, από όποιο σημείο και αν βρίσκεται το κοινό, με θέσεις για 1.400 άτομα. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες σκηνές του κόσμου όπου κυριαρχεί επιβλητικά το κόκκινο βελούδο και το ξύλο, ενώ στην πλάτη του κάθε καθίσματος υπάρχει οθόνη, ώστε να διαβάζουμε υπότιτλους στις ξένες παραστάσεις.
Πλάι στα κτήρια βρίσκεται του Ρέντζο Πιάνο «Η αρχιτεκτονική είναι ένα παράδοξο επάγγελμα», μας είπε ο Ρέντζο Πιάνο, κατά την παρουσίαση του χώρου στον Τύπο, ενόσω θαυμάζαμε τη θέα από ψηλά.
Πεντελικά μάρμαρα στο πάτωμα και πέντε όροφοι, που όμως ιδιαίτερα μέσα στην βιβλιοθήκη χωρίζονται σε ημιόροφους και πολλά πατάρια.
Τα αίθρια και τους χώρους της Λυρικής κοσμούν έργα τέχνης του Ιάπωνα καλλιτέχνη Σουσούμου Σίγκου.
Ήδη στους χώρους του Κέντρου Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος πραγματοποιούνται συναυλίες και προβολές με τεράστια επιτυχία προσέλευσης κόσμου, ενώ αυτές τις ημέρες υπάρχει και επισκέψιμη έκθεση αφιέρωμα στον Παναγιώτη Τέτση. Οι αθλητικές υποδομές και το πάρκο θα παραμείνουν ανοιχτές για το κοινό, στους υπαίθριους χώρους θα συνεχίσουν να πραγματοποιούνται εκδηλώσεις, έως ότου παραδοθεί η βιβλιοθήκη και η Λυρική, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το πρώτο εξάμηνο του 2017.
Πότε και πώς θα περάσει, αυτό το κόσμημα, στο δημόσιο, το μεγάλο ερώτημα όλων και αν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στο μέγεθος του εγχειρήματος.
«Αν λάβουμε υπ όψη πρακτικά ζητήματα, θα δούμε ότι δύο φορείς όπως η Βιβλιοθήκη και η Λυρική, αλλάζουν σπίτι». Ο κ. Δρακόπουλος τόνισε πως, αν το κράτος διαχειριστεί σωστά την υποδομή, το ίδρυμα μπορεί να σταθεί δίπλα, όχι να το αντικαταστήσει, αλλά πιθανόν να βοηθήσει χρηματοδοτώντας διάφορα προγράμματα.
Το έργο βέβαια ως φυσικό αντικείμενο έχει ήδη ολοκληρωθεί και οι ποιοτικοί έλεγχοι αναμένεται να τελειώσουν μέσα στον επόμενο μήνα, η λειτουργία των κτηρίων ως ενεργοί χώροι πολιτισμού δεν προβλέπεται να ξεκινήσουν παρά το δεύτερο τρίμηνο του 2017 – περίπου σε ένα χρόνο από τώρα. Αιτία τόσο η χρονοβόρα και κοστοβόρα διαδικασία μετακόμισης τόσο της Λυρικής Σκηνής όσο και της Εθνικής Βιβλιοθήκης (με τους 700.000 τόμους και την σύγχρονη ψηφιακή καταγραφή και το τσιπάκι εντοπισμού) καθώς και η μεταβίβαση του έργου, ύψους 600 εκατομμυρίων ευρώ, στα χέρια του Ελληνικού Δημοσίου.
«Είναι ευαίσθητη περιοχή η μεταβίβαση» τόνισε ο Ανδρέας Δρακόπουλος που διευκρίνισε σε όλους τους τόνους πως το Κέντρο Πολιτισμού «θα κυβερνάται από τους Έλληνες πολίτες και από το ελληνικό κράτος. Το κράτος και η κοινωνία πρέπει να υπερασπιστεί, να σεβαστεί το έργο και να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις που αυτό γεννά. Αν δεν μπορούμε να υπακούσουμε σε αυτές, τότε ας κλείσουμε τα μουσεία και τους χώρους πολιτισμού κι ας πηδήξουμε στη θάλασσα!
Ο Ρένζο Πιάνο, η δημιουργική καρδιά αυτού του επιτεύγματος, ατενίζοντας τη θέα από τον ονομαζόμενο ως «Φάρο», το ψηλότερο σημείο της κατασκευής, προτίμησε να αναφερθεί στο προφανές: Την προοπτική που δίνει το έργο στην πόλη. Ενθυμούμενος την πρώτη, καρμική επίσκεψη του στην μαρίνα του Φαλήρου με την ιδιότητα του φανατικού ιστιοοπλόου, έκθαμβος μπροστά στο «πολύτιμο αλλά εγκαταλελειμένο οικόπεδο», μίλησε για το φυσικό δώρο της θάλασσας που βρέχει τα άκρα της Αθήνας. «Αν είχα ένα μαγικό ραβδί θα αφαιρούσα αυτό το δρόμο μπροστά από το ΚΠΙΝ και θα αναζητούσα τρόπους σύνδεσης με την ακτή και το νερό. Όμως, οι πόλεις δεν αλλάζουν τόσο γρήγορα, είναι ένα ζωντανό κύτταρο, σταδιακά μεταμορφώνονται και η αρχιτεκτονική αφορά ακριβώς αυτό• παρακολουθεί δηλαδή την διαχρονικότητα».
Σήμερα, όπου ο Ιταλός αρχιτέκτονας εξακολουθεί να υμνεί την θάλασσα και να διακρίνει στη Μεσόγειο όχι μόνο το υδάτινο στοιχείο αλλά την ιδιότητα «μιας μηχανής καταγραφής της Ιστορίας μας»,
Καθώς το πρόγραμμα των εκδηλώσεων με τον συμβολικό τίτλο “Metamorphosis” ξεκίνησε την Πέμπτη 23 Ιουνίου και συνεχίζεται ωςκαι την Κυριακή 26 Ιουνίου 2016,
Το Σάββατο αρχίζει με ξεναγήσεις στο Πάρκο και στα κτίρια της Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Το απόγευμα οργανώνεται συζήτηση με τις επιμελήτριες του καλλιτεχνικού προγράμματος του τετραημέρου, την πολυσχιδή, υπέροχη Λόρι Αντερσον και τη Λίμορ Τόμερ, γενική διευθύντρια Συναυλιών και Διαλέξεων του Μητροπολιτικού Μουσείου Νέας Υόρκης (18.30, Φάρος). Η Λόρι Αντερσον θα παρουσιάσει και μια βιωματική περφόρμανς με αφετηρία το αντίθετο της βεβαιότητας: τη μόνιμη διερώτηση (21.30, Ξέφωτο).
Υπάρχει και συνέχεια: Έργα Γιάννη Χρήστου στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής (18.30), η εμβληματική μινιμαλιστική σύνθεση «In C» του Τέρι Ρίλεϊ (20.00), Λαβύρινθος), αλλά και η συναυλία του ιδιαίτερου Ομάρ Σουλεϊμάν από τη Συρία (22.30, Ξέφωτο). Σ τον ίδιο χώρο θα προβληθεί τα μεσάνυχτα η βραβευμένη ταινία «Η καρδιά ενός σκύλου» της Λόρι Αντερσον.
Η Κυριακή έχει ξεναγήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, αθλητικές δραστηριότητες, εργαστήρια. Συναυλίες θα δώσουν στο Ξέφωτο το The Secret Trio που ενώνει τους ρυθμούς των Βαλκανίων με τη ροκ με την τζαζ (19.30), ο Απόλλωνας Ρέτσος (21.30), η Ελευθερία Αρβανιτάκη (22.30). Επίσης, όπως είναι ήδη γνωστό, στις εκδηλώσεις εντάσσεται και έκθεση αφιερωμένη στον ζωγράφο Παναγιώτη Τέτση (Υποδοχή Αγοράς).
*Η Έφη Πολυζώη είναι δημοσιογράφος. Γεννήθηκε στην Άμφισσα και μεγάλωσε στο Λιδορίκι και τη Λαμία. Είναι πτυχιούχος του τμήματος ΜΜΕ και Επικοινωνίας του Παντείου Πανεπιστημίου ενώ έχει κάνει κύκλο σπουδών στο Βέλγιο. Από το 1993 ως φοιτήτρια, ακόμη, ξεκίνησε ως εκπαιδευόμενη στον ραδιοφωνικό σταθμό Flash για να ασχοληθεί, στη συνέχεια, ενεργά με την τηλεοπτική δημοσιογραφία ως συνεργάτης του Νάσου Αθανασίου (Mega, Alter, Tempo). Παράλληλα, έχει εργαστεί επί σειρά ετών στην εφημερίδα «Βραδυνή» και τα τελευταία χρόνια στην εφημερίδα «Η Ελλάδα αύριο» όπου εκπροσωπεί τους εργαζομένους στο Μικτό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ. Έχει ασχοληθεί με το πολιτιστικό ρεπορτάζ και κυρίως τον κινηματογράφο αλλά και με το πολιτικό και το ρεπορτάζ ολυμπιακής προετοιμασίας. Υπήρξε συνεργάτης κλαδικών περιοδικών με θέματα για το χώρο της διαφήμισης.
