Η χολή αποτελεί ένα πράσινο παχύρρευστο υγρό, το οποίο δημιουργείται στο συκώτι. Μέρος αυτού του υγρού φυλάσσεται προσωρινά στη χοληδόχο κύστη. Η χοληδόχος κύστη είναι ένα όργανο με αχλαδοειδές σχήμα και το βρίσκουμε στην κατώτερη πλευρά του ήπατος (συκωτιού). Ο ρόλος του είναι να και απελευθερώνει τη χολή, η οποία αδειάζει μέσω στενών σωλήνων (κυστικός πόρος και χοληδόχος πόρος) εντός του δωδεκαδακτύλου (πρώτο τμήμα λεπτού εντέρου μετά το στομάχι). Η διαδικασία αυτή γίνεται κάποια στιγμή μετά το φαγητό και θεωρείται εξαιρετικά σημαντική διότι βοηθά στην πέψη, καθώς η χολή διασπά σε μικρότερα τμήματα τις λιπαρές ουσίες.
Στην περίπτωση που η χολή είναι πλούσια σε χολικά άλατα και χοληστερόλη, διευκολύνεται η δημιουργία λίθων εντός της χοληδόχου κύστεως και αυτή την κατάσταση την ονομάζουμε χολολιθίαση. Η ύπαρξη χολολίθων καθιστά δύσκολη την απελευθέρωση της χολής από τη χοληδόχο κύστη με αποτέλεσμα την αναστολή πέψης των λιπαρών ουσιών. Έτσι οδηγούμαστε σε δυσπεψία, η οποία προκαλεί έντονο μετεωρισμό (το γνωστό “φούσκωμα”) και ενίοτε πόνο και εμέτους. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι χολή έχουμε όλοι φυσιολογικά. Η χολολιθίαση είναι νόσος και αποτελεί την κατάσταση στην οποία αναφερόμαστε, όταν λέμε “έχω τη χολή μου”.
Κινδυνεύω; Πόσο συχνή είναι;
Περίπου 2 στους 10 ενήλικες πάσχουν από χολολιθίαση. Η νόσος εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες, στους παχύσαρκους και σε ασθενείς που ακολουθούν εντατικές δίαιτες.
Η ενσφήνωση λίθου, είτε στην έξοδο της χοληδόχου κύστεως, ή στους σωλήνες που την συνδέουν με το δωδεκαδάκτυλο (κυστικός πόρος και χοληδόχος πόρος), προκαλεί χολοκυστίτιδα (φλεγμονή της χοληδόχου κύστεως), ή χολαγγειίτιδα (φλεγμονή των αγγείων που φέρουν χολή εντός κι εκτός του συκωτιού), ή ακόμη και παγκρεατίτιδα. Αυτές οι παθήσεις θεωρούνται ως εξαιρετικά επικίνδυνες.
Πως θα καταλάβω ότι έχω χολή;
Μόνο 2 στους 10 ασθενείς με χολολιθίαση παρουσιάζουν συμπτώματα. Τα συχνότερα εμφανίζονται λίγη ώρα μετά από το γεύμα και είναι η δυσπεψία (δηλαδή το “φούσκωμα”), ο πόνος στο επιγάστριο (μπροστά από το στομάχι) ή στο δεξιό πλάγιο τμήμα της κοιλιακής χώρας (πάνω από τον ομφαλό και κάτω από τα πλευρά) και οι έμετοι. Σπανιότερα μπορεί να εμφανισθεί πυρετός και ίκτερος. Παρόμοια συμπτώματα μπορεί να έχουν επίσης οι ασθενείς που φέρουν χολικό ίζημα (“λάσπη στη χολή”), καθώς κι αυτοί οι οποίοι πάσχουν από λειτουργική μη λιθιασική χολοκυστίτιδα ή ακινησία της χοληδόχου κύστεως, που αφορούν σπανιότερες μορφές χολοκυστοπάθειας.
Περίπου το 80% των ασθενών με χολολιθίαση είναι ασυμπτωματικοί. Δυστυχώς σε αυτούς συγκαταλέγονται και οι ασθενείς με δυσπεψία (μετεωρισμό, “φούσκωμα”, “βαρυστομαχιά”). Οποιοδήποτε σύμπτωμα δυσπεψίας ιδιαίτερα μετά από λήψη τροφών οι οποίες είναι τηγανητές, πικάντικες, περιέχουν χορταρικά, είναι πλούσιες σε λιπαρά κ.α. μπορεί να σημάνουν κίνδυνο ύπαρξης χολολιθίασης. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση φουσκώματος μετά από λήψη αλκοολούχων ποτών ή καφέ.
Τι κάνουμε λοιπόν σε αυτές τις περιπτώσεις; Η χολολιθίαση είναι νόσος που μπορεί να διαγνωσθεί με ευκολία, ανώδυνα και οικονομικά με υπερηχοτομογραφία. Εξίσου σημαντικό ρόλο έχει η ειδική κλινική εξέταση από έμπειρο Γενικό Χειρουργό.
Πως θεραπεύεται;
Η μοναδική θεραπεία της χολολιθίασης γίνεται με χολοκυστεκτομή, δηλαδή με χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως. Από το 1882 που διενεργήθηκε η πρώτη ανοικτή χολοκυστεκτομή έως και το 1985 που έγινε η πρώτη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, η αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως αποτελούσε μία σχετικά επώδυνη επέμβαση με μεγάλη τομή στην κοιλιακή χώρα και απαιτούσε πολυήμερη νοσηλεία. Από τις αρχές του 1990 που η λαπαροσκοπική χειρουργική διαδόθηκε ευρέως έως και σήμερα, άλλαξαν τα δεδομένα. Η επέμβαση γίνεται με πολύ μικρές τομές (0,5 έως και 1 εκ.) μέσω των οποίων εισάγονται εντός της κοιλίας οπτική κάμερα και ειδικά εργαλεία. Μέσα από αυτά ο χειρουργός βλέπει και διενεργεί την επέμβαση. Με την λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, ελαχιστοποιήθηκε ο μετεγχειρητικός πόνος και ο χρόνος νοσηλείας. Επίσης, μετά το 2000 ακολούθησαν νέες τεχνικές, όπου με τη χρήση Laser, η χοληδόχος κύστη αφαιρείται λαπαροσκοπικά με αποτέλεσμα την πλήρη απουσία του μετεγχειρητικού πόνου στο πλείστο των ασθενών.
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τον Δρ. Aθανάσιο Δερβίσογλου, Γενικός Χειρουργός, Τηλ: 210 7700200 & 697 222 2200 ή επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.adlaser.gr
