του ΝΙΚΟΥ ΦΕΛΕΚΗ *
Η επόμενη μέρα στη Γαλλία, αλλά και στην Ευρώπη δεν θα είναι εύκολη. Ο νέος Πρόεδρος είτε είναι ο Μακρόν είτε η Λεπέν, για πρώτη φορά, στα χρονικά της Γαλλίας θα είναι εκτός επισήμου κομματικού συστήματος. Αν εκλεγεί, όπερ και το πιθανότερο, ο Μακρόν δεν θα στηρίζεται σε κάποιο κόμμα ώστε να μπορεί να διοικήσει αποτελεσματικά. Και, το πλέον σοβαρό: δεν θα διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Έχει βεβαίως στα σκαριά ένα νέο κόμμα, το οποίο θα συμμετάσχει στις βουλευτικές εκλογές της 11 Ιουνίου, όμως το κόμμα του Μακρόν δεν πρόκειται να έχει εκείνη την εκλογική επίδοση που θα του επιτρέψει να κυβερνήσει χωρίς νομοθετικά εμπόδια και κοινοβουλευτικούς περιορισμούς, όπως οι προκάτοχοί του. Θα πρέπει να ισορροπεί διαρκώς ανάμεσα σε σοσιαλιστές, γκωλικούς και φιλελεύθερους, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη διακυβέρνηση της Γαλλίας, αλλά και την μελλοντική ισχύ του γαλλογερμανικού άξονα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Το ίδιο ισχύει και για τη Λεπέν. Εάν γυρίσει ο κόσμος ανάποδα και είναι αυτή τελικά η νέα ένοικος του Ελυζέ, το κόμμα της, το Εθνικό Μέτωπο, θα πρέπει στις βουλευτικές εκλογές που θα γίνουν να απορροφήσει το μεγαλύτερο τμήμα της Δεξιάς ώστε να μπορέσει να κυβερνήσει και να μην οδηγηθεί η Γαλλία σε ακραίες καταστάσεις που εκτός των άλλων θα τινάξει στον αέρα την ενότητα της Ένωσης και θα “λιώσει σαν βούτυρο” το ευρώ. Ακόμη κι αν δεν είναι η Λεπέν η διάδοχος του Ολάντ το σίγουρο είναι πως λαμβάνοντας, στον δεύτερο γύρο, ποσοστό στην περιοχή του 40% την επομένη θα της είναι εύκολο, στις βουλευτικές εκλογές που θα ακολουθήσουν, να ελέγξει, να αλλοιώσει και να μεταλλάξει σε σημαντικό βαθμό τη γαλλική Δεξιά.
Μάλιστα, μετά τις 7 Μαΐου, με τον Μακρόν νέο Πρόεδρο, το πιθανότερο είναι η Γαλλία να μπει σε περίοδο εσωτερικής έντασης καθώς Μελανσόν και Αμόν, Κομμουνιστές και Σοσιαλιστές, ενδεχομένως θα επιχειρήσουν να συγκροτήσουν Αριστερό Μέτωπο για να μην περάσουν οι απολύσεις στο δημόσιο, οι περικοπές στο κοινωνικό κράτος και οι δημοσιονομικοί περιορισμοί που θα πρέπει να κάνει ο Μακρόν.
Με έναν Πρόεδρο χωρίς κόμμα και κοινοβουλευτική πλειοψηφία και με δύο Μέτωπα (της Αριστεράς και της φασίζουσας άκρας Δεξιάς) ισχυρά, η πολιτική ζωή και ο δημόσιος βίος στη Γαλλία θα παραπέμπουν σε εικόνες μεσοπολέμου. Κάτι που, ως είναι φυσικό, θα επηρεάσει τις εξελίξεις και θα έχει επιπτώσεις στο σύνολο της Ευρώπης. Και κατ’ επέκτασιν και στα καθ’ ημάς.
Και σίγουρα θα επηρεάσουν και τις γερμανικές εκλογές με πιθανότερη εξέλιξη την αποδυνάμωση της Μέρκελ από το ακροδεξιό και ξενοφοβικό AfD και την ενίσχυση των κομμάτων της εικαζόμενης συμμαχίας SPD, De Linke και Πρασίνων.
Σε ότι αφορά τα δικά μας η κυβέρνηση δεν θα πρέπει να είναι και πολύ ευχαριστημένη αφού ο Μακρόν δεν είναι Ολάντ. Μέχρι τώρα ο Γάλλος Πρόεδρος μεταξύ των 28 της ΕΕ ήταν ίσως ο πιο κοντινός στον Τσίπρα. Τώρα αυτή η στήριξη χάνεται ή εν πάση περιπτώσει δεν θα παρέχεται με την ίδια ευκολία. Ο Μακρόν εμφανίζεται να είναι πιο κοντά στους φιλελεύθερους του ΠΑΣΟΚ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Βεβαίως, η μετατόπιση του Αλέξη Τσίπρα προς τον οικονομικό πραγματισμό και την κεντροαριστερά μπορεί να μειώσει την απόσταση που τον χωρίζει από τον μεταρρυθμιστή Μακρόν, ο οποίος εκτός από υπουργός Οικονομικών του Ολάντ, υπήρξε και τραπεζικό στέλεχος των Ρότσιλντς, με τους οποίους, όπως έδειξε και το πρόσφατο ταξίδι του Τσίπρα στο Παρίσι, η κυβέρνηση συνεργάζεται στενά.
Κατά τα λοιπά, στις χθεσινές προεδρικές εκλογές στη Γαλλία οι δημοσκοπήσεις δεν λάθεψαν καθώς τα ποσοστά που έλαβαν οι τέσσερεις βασικοί υποψήφιοι (Μακρόν Λεπέν, Φιγιόν, Μελανσόν) είναι αυτά που τις προηγούμενες ημέρες έδιναν οι εταιρείες. Το μεγαλύτερο πρόβλημα αναμφίβολα το έχει το σοσιαλιστικό κόμμα. Το 6-7% είναι ντροπιαστικό ποσοστό για τους Γάλλους Σοσιαλιστές και ιστορικά η εκλογική επίδοση του Αμόν είναι η χειρότερη που έχει λάβει το κόμμα του Ολάντ, του Μιττεράν, του Ροκάρ, της Σεγκολέν Ρουαγιάλ, του Ζοσπέν. Εφεξής, η αριστερή του πτέρυγα το πιθανότερο είναι να προσπαθήσει να βρει κοινό βηματισμό με το αριστερό κόμμα του Μελανσόν, ενώ η κεντρώα πλειοψηφία μάλλον θα αιμοδοτήσει τον Μακρόν.
Οπωσδήποτε μεγάλη είναι και η ήττα της γκωλικής και φιλελεύθερης Δεξιάς. Απλώς το ποσοστό του Φιγιόν χρεώνεται πρωτίστως ως προσωπική ήττα του ιδίου, λόγω των σκανδάλων με την οικογένειά του, και δευτερευόντως στο συντηρητικό γαλλικό κόμμα.
Βεβαίως, το χθεσινό αποτέλεσμα αποτελεί οδυνηρή ήττα του παραδοσιακού δικομματισμού της Ε’ Γαλλικής Δημοκρατίας καθώς οι δύο επίσημοι εκπρόσωποί του (Φιγιόν και Αμόν) αθροιστικά έλαβαν λίγο περισσότερο από 25%, όταν στις προηγούμενες εκλογές, στον πρώτο γύρο, Ολάντ και Σαρκοζί είχαν ξεπεράσει το 55%.
Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε πως εκτός από τον Μακρόν, που έχει την ευκαιρία να φτιάξει ένα ισχυρό κεντρώο κόμμα, κερδισμένη είναι και η Μαρί Λεπέν. Από το 10,4%, που πήρε ο πατέρας της το 2007, και το 17,9% της ιδίας το 2012 τώρα το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο φθάνει στο 22% και μετά από 15 χρόνια ξαναμπαίνει στο δεύτερο γύρο διεκδικώντας όμως υπερδιπλάσιο ποσοστό από τότε. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν 36-38%, ενώ το 2002, στο δεύτερο γύρο, ο Ζαν Μαρίν Λεπέν είχε λάβει μόλις 17,8% έναντι του 82,2% του Ζακ Σιράκ.
Πάντως θα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι αναλύσεις των επόμενων ημερών για τις μετακινήσεις των ψηφοφόρων. Πως δηλαδή μοιράστηκε το 76% που είχαν λάβει το 2012 η Δεξιά (Σαρκοζί 27% και Μπαϊρού 9%) και η σοσιαλιστική αριστερά (Ολάντ 29% και Μελανσόν 11%). Από μια πρώτη ματιά φαίνεται πως ο Φιγιόν πήρε το 20%, ο Μακρόν το 12% και η Λεπέν το 4% της Δεξιάς, ενώ το ποσοστό της σοσιαλιστικής αριστεράς μοιράστηκε ανάμεσα στον Αμόν (7%), τον Μελανσόν (20%) και τον Μακρόν 12%. Μιλώντας σχηματικά θα λέγαμε πως η Γαλλία από δικομματισμό πάει σε τετρακομματισμό. Είχαμε δύο ισχυρά κόμματα, Σοσιαλιστικό και Γκωλικό, που η δύναμη του καθενός κυμαίνονταν μεταξύ του 25 και 30%, ένα καθαρά τρίτο, την Ακροδεξιά (18%) και δύο μικρότερα του 10%, ένα της κεντροδεξιάς και ένα της ριζοσπαστικής αριστεράς. Τώρα φαίνεται πως πάμε σε τέσσερα με μικρές διαφορές. Το κεντρώο του Μακρόν με 23%, το δεξιό του Φιγιόν με 20%, την Ακροδεξιά με 22% και το (στρατηγικά ενωμένο) σοσιαλιστικό των Μελανσόν – Αμόν με 26%.
Τέλος, Λεπέν και Μελανσόν, που εκφράζουν την αντίθεση στην ΕΕ είτε με την μορφή της απόρριψης είτε του σκεπτικισμού, συγκεντρώνουν αθροιστικά 40% κάτι που επιβεβαιώνει τα προβλήματα κάμψης της ευρωπαϊκής ιδέας όπως αυτή εκφράζεται από τις γραφειοκρατικές και εν πολλοίς διεφθαρμένες κοινοτικές ελίτ και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας των Βρυξελλών. Και φυσικά ρίχνει φρύγανα στον ευρωσκεπτικισμό, που, σε συνδυασμό με το Brexit, την προεδρία Τραμπ στις ΗΠΑ, την ισλαμική τρομοκρατία, τις αυξανόμένες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές και τον νεοθωμανισμό του Ερντογάν προοιωνίζεται δύσκολες μέρες για την Γηραιά Ήπειρο.
Άμεσα πάντως οι αγορές και με την προτροπή αναλυτών, επενδυτών και Μέσων Ενημέρωσης, αναμένεται να υποδεχθούν με ανακούφιση την πρωτιά Μακρόν και την σχεδόν βεβαιότητα ότι θα είναι αυτός ο διάδοχος του Ολάντ στα Ηλύσια Πεδία. Η ενίσχυση των μετοχών και του ευρώ και ταυτόχρονα η πτώση των αποδόσεων των γαλλικών ομολόγων θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη…
*Ο Νίκος Φελέκης είναι δημοσιογράφος
