Τι κρύβει το συμπληρωματικό μνημόνιο. Περικοπές σε συντάξεις, αφορολόγητο, επιδόματα

Μαχαίρι στις συντάξεις, μείωση του αφορολόγητου με συνέπεια το χτύπημα των μεσαίων και μικρών εισοδημάτων και ένα τεράστιο σοκ για τους ελεύθερους επαγγελματίες κρύβει το Συμπληρωματικό Μνημόνιο Κατανόησης (Supplemental Memorandum of Understanding) που υπέγραψε η κυβέρνηση προκειμένου να ολοκληρωθεί η τεχνική συμφωνία και μέτρα του οποίου θα έρθουν προς ψήφιση στις 18 Μαΐου.

Το κείμενο των 53 σελίδων (αποτελεί το draft -προσχέδιο- της προκαταρκτικής συμφωνίας) με ημερομηνία 2 Μαΐου, το οποίο αποκάλυψε η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, ουσιαστικά απευθύνεται προς τη γερμανική Βουλή που θα κληθεί να αποφασίσει την έγκριση της επόμενης δόσης. Αποτελεί τον κορμό της συμφωνίας με τους Ευρωπαίους δανειστές (Συμπληρωματικό Μνημόνιο – sMoU) αλλά παραμένει άγνωστο αν και τι θα αλλάξει στο δικό του κείμενο συμφωνίας το ΔΝΤ (MEFP).

Μεταξύ άλλων, προβλέπει τα εξής:

Σοκ για τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών

Το σημαντικότερο που προκύπτει από το μνημόνιο αυτό είναι πως ορίζει καθαρά τι θα γίνει με τις ασφαλιστικές εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών.

Στο προηγούμενο κείμενο αναφέρονταν ότι οι ελληνικές αρχές θα προσδιορίσουν τη βάση υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους. Με βάση το νόμο που εφαρμόζεται από τον Ιανουάριο, οι εισφορές υπολογίζονται με βάση τα έσοδα της προηγούμενης χρονιάς αφού αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές. Αυτό τώρα, αλλάζει.

Το sMoU αναφέρει τώρα ότι πρέπει με η κυβέρνηση με prior action να αναπροσαρμόσει τον συνταξιοδοτικό νόμο ώστε από 1/1/2018 η βάση υπολογισμού προσφορών να οριστεί ως τα ακαθάριστα έσοδα προ των ασφαλιστικών εισφορών του προηγούμενου έτους.

Προσωρινά αυτή η βάση υπολογισμού θα είναι μειωμένη κατά 15% μόνο για το 2018 χωρίς πρόβλεψη εκπτώσεων για το διάστημα από το 2019 και μετά.

Με άλλα λόγια οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα φορολογούνται επί του ακαθάριστου εισοδήματός τους –χωρίς να αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές της προηγούμενης χρονιάς.

Το Μνημόνιο περιλαμβάνει 4 πυλώνες στους οποίους εδράζονται στα προαπαιτούμενα μέτρα τα οποία θα φέρει σύντομα η κυβέρνηση στη Βουλή, στις 18 Μαΐου.

Πλεόνασμα 3,5% μέχρι το 2022

Οσον αφορά στα πλεονάσματα στο συμπληρωματικό Μνημόνιο αναφέρεται ξεκάθαρα ότι οι ελληνικές αρχές οφείλουν να ακολουθήσουν όσα έχουν συμφωνήσει από τον Αύγουστο του 2015, δηλαδή πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% για το 2017 και 3,5% για το 2018, ενώ το υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5% θα διατηρηθεί μέχρι το 2021-2022 με την επισήμανση ότι το θέμα είναι ανοικτό ακόμη στη διαπραγμάτευση για το χρέος.

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο που προβλέπει ότι όλα τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί στο πλαίσιο της πρώτης αναθεώρησης εφαρμόζονται εγκαίρως και έχουν τις αναμενόμενες αποδόσεις, προβλέπεται δημοσιονομικό κενό της τάξης του 0,3% του ΑΕΠ έως το 2018, χωρίς τη λήψη πρόσθετων μέτρων.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει εγκρίνει προϋπολογισμό για το 2017 και θα προνομοθετήσει τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική (MTFS) 2018-21, η οποία θα θέτει ανώτατα όρια δαπανών σύμφωνα με τους στόχους του προγράμματος του ESM και ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για τα έτη 2019, 2020 και 2021. Αυτά θα υποστηριχθούν με την υιοθέτηση αντι- μέτρων με αναμενόμενη απόδοση 0,3% του ΑΕΠ σωρευτικά έως το 2018.

Συγκεκριμένα τα μέτρα που θα υιοθετηθούν είναι:

• Περικοπή κοινωνικών επιδομάτων: Εξορθολογισμός των παροχών κοινωνικής πρόνοιας και κατάργηση των φορολογικών δαπανών με βάση τις συστάσεις της αναθεώρησης της κοινωνικής πρόνοιας, αποδίδοντας 259 εκατομμύρια ευρώ το 2018.
• Περικοπή δαπανών στην υγεία: Εξορθολογισμός των δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη που υποστηρίχθηκε με την υπαγωγή ορισμένων συμπληρωματικών κατηγοριών δαπανών στο κλειστό δημοσιονομικό πλαίσιο και τη μείωση των ανώτατων ορίων του claw-back, με απόδοση 125 εκατ. ευρώ το 2017 και 188 εκατ. ευρώ σωρευτικά το 2018.
• Φορολόγηση στα Αirbnb: Θεσμοθέτηση ενός φόρου επί των βραχυπρόθεσμων μισθωμάτων τουριστικών καταλυμάτων που θα αποφέρει 48 εκατομμύρια ευρώ το 2018. Αυτό θα παρέχει ένα κανονιστικό πλαίσιο για τη φορολόγηση της οικονομίας κατανομής των περιουσιακών στοιχείων, ώστε να καταστεί δυνατή η καταβολή φόρων και να διαφυλαχθούν τα φορολογικά έσοδα από περιστασιακή και βραχυπρόθεσμη μίσθωση ακινήτων.
• Περικοπές στο Δημόσιο: Τον εξορθολογισμό των κινήτρων απόδοσης στα μισθολόγια του δημόσιου τομέα, που θα ανέλθουν σε 33 εκατομμύρια ευρώ το 2018.
• Περικοπές στα Ειδικά Μισθολόγια: Τον εξορθολογισμό ορισμένων δικαιωμάτων στο στρατιωτικό τομέα, με απόδοση 7 εκατομμυρίων ευρώ το 2018. Αυτό θα περιλαμβάνει: i) τους όρους επιλεξιμότητας και τους τύπους υπολογισμού των επιδομάτων επικινδυνότητας και ii) την εξορθολογιστική αποζημίωση στο εξωτερικό με τη μείωση των θέσεων και της διάρκειας των αποσπασμένων στο εξωτερικό (επί της ουσίας τίθεται ζήτημα ειδικών μισθολογίων).

Συλλογικές συμβάσεις

Το μνημόνιο προβλέπει προ-νομοθέτηση που θα εξασφαλίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις στις συλλογικές συμβάσεις του 2011, θα παραμείνουν σε ισχύ μέχρι το τέλος του προγράμματος του ESM.

Ομαδικές απολύσεις

Τροποποίηση της νομοθεσίας περί ομαδικών απολύσεων προκειμένου να αντικατασταθεί το ισχύον πλαίσιο διοικητικής έγκρισης με μία διαδικασία κοινοποίησης των εργαζομένων, με μέγιστη διάρκεια τριών μηνών.

Το σύστημα ειδοποίησης θα ελέγχεται και θα εφαρμόζεται από το ανασχηματισμένο Ανώτατο Εργατικό Συμβούλιο του οποίου η σύνθεση θα εξασφαλίζει την «ίση» εκπροσώπηση του κράτους, των εργοδοτών και τον εργαζομένων.

Οι διαπραγματεύσεις με τους εργαζομένους δεν θα ξεπερνούν σε διάρκεια τις 30 ημέρες.

Στο προσχέδιο προβλέπεται και νομοθέτηση που θα επιτρέψει την διαδικασία επιτάχυνσης των δικαστικών αποφάσεων για τις απεργίες και τις κινητοποιήσεις εργαζομένων.

Συμμόρφωση στις ευρωπαϊκές αποφάσεις για τον λιγνίτη

Επιπλέον, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να προτείνουν τυπικά διαρθρωτικά μέτρα με στόχο τη συμμόρφωση της Ελλάδας στον τομέα της Ενέργειας, τις πρόσφατες αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων για τον λιγνίτη.

Πώληση του 8% του συνολικού όγκου ηλεκτρικής ενέργειας

Οι αρχές θα πρέπει να ολοκληρώσουν την πώληση και θα αρχίσουν να παραδίδουν το 8% του συνολικού όγκου ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα.

Τα υπόλοιπα μέτρα του 2017

Οσον αφορά τα μέτρα που θα ψηφιστούν και θα πρέπει να ισχύσουν άμεσα είναι τα εξής:

• Να λάβει μέτρα επιτάχυνσης κατασχέσεων και πλειστηριασμών για χρέη στο δημόσιο.
• Να μην παρατείνει και να μη φέρει ξανά ρυθμίσεις χρεών ή αμνηστευτικές φορολογικές διατάξεις, πέραν όσων υφίστανται.
• Να αλλάξει τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων ως τον Δεκέμβριο του 2017 για να προσεγγίσουν τις εμπορικές και οι αλλαγές στον φόρο περιουσίας θα ισχύσουν από το 2018.
• Να περιορίσει τους ελέγχους ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων που κανονικά θεα είχαν παραγραφεί, μόνον για όσες έχουν διαπιστωθεί ενδείξεις φορολογικής απάτης.
• Να εξαιρέσει από τον ΦΠΑ τις επιχειρήσεις με πολύ χαμηλούς τζίρους (κάτω από τις 25.000 ευρώ και ίσως κάτω και από τις 15.000 ευρώ).
• Να δημοσιεύσει νέα λίστα μεγάλων οφειλετών (τον Σεπτέμβριο του 2017).
• Η είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών θα γίνεται από τα τέλη του 2017 από την ΑΑΔΕ.
• Οι εισπράξεις του ΝΑΤ θα γίνονται από τον Ιούνιο του 2017 από τον ΕΦΚΑ.
• Πλήρης εφαρμογή της εργαλειοθήκης  ΙΙΙ του ΟΟΣΑ.
• Άνοιγμα όλων των καταστημάτων (χωρίς περιορισμούς μεγέθους κλπ) τις Κυριακές από τον Ιούνιο του 2017.

Τα μέτρα μετά το 2018

• Επεκτείνεται για ένα ακόμα χρόνο η οικειοθελής εισφορά της ναυτιλιακής κοινότητας –έληγε το 2017- η οποία προβλέπει έσοδα ύψους 105 εκατ. ευρώ ετησίως (σύμφωνα με τον ν.4301 του 2014).
• Αλλαγή της ευνοϊκής νομοθεσία για την ελληνική ναυτιλία, με βάση τις κατευθύνσεις που θα της δώσει η Κομισιόν τον ιανουάριο του 2018.
• Μέτρα εξοικονόμησης το 2019 και το 2020 ύψους 1%+1% του ΑΕΠ από περικοπές σε συντάξεις και αφορολόγητο που θα νομοθετηθούν άμεσα.

Συγκεκριμένα:

• Αγριο μαχαίρι στις συντάξεις

Από 1.1.2019 περικόπτεται η προσωπική διαφορά στις κύριες συντάξεις ως 18% καθώς και μέρος των επικουρικών αν δεν συμπληρώνεται το απαιτούμενο ποσό περικοπής. Η μέση μείωση της σύνταξης θα είναι 9% σε κύριες και επικουρικές. Το μέτρο θα θίξει πάνω από 1.000.000 συνταξιούχους που παίρνουν σύνταξη πάνω από 700 ευρώ. Οι απώλειες θα αρχίζουν από λίγα ευρώ έως και πάνω από 300 ευρώ το μήνα. Η συνολική μείωση της σύνταξης δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 18%. Άρα χάνονται μία ως δύο συντάξεις το χρόνο.

• Χτύπημα με το αφορολόγητο

Από 1.1.2020 ή από 1.1.2019 αν δεν πιαστεί ο στόχος του 3,5% επιβάλλεται η μείωση του αφορολόγητου από 8.636 ευρώ στα 5.681 ευρώ, που θα φέρει επιβάρυνση από 650 ευρώ ακόμη και για τους φτωχότερους. Έτσι, όσοι παίρνουν σύνταξη πάνω από 474 ευρώ το μήνα δεν θα καλύπτονται από το αφορολόγητο.

Τα αντίμετρα

Η κυβέρνηση πήρε έτσι την έγκριση να ψηφίσει και τα γνωστά «αντίμετρα», αλλά δεν θα ενεργοποιηθούν αν το 2018 οι θεσμοί (ΔΝΤ και δανειστές) δεν συμφωνήσουν ότι επιτυγχάνεται πλεόνασμα 3,5% το 2019. Αντιθέτως, εάν διαβλέψουν μικρότερο πλεόνασμα, οι αυξήσεις φόρων του 2020 θα εφαρμοστούν και ένα χρόνο νωρίτερα.

Διαβάστε εδώ το μνημόνιο σε μορφή PDF