H Σοφία Μαραθάκη, με αφορμή το «Ύμνος στην Ενωμένη Ευρώπη» του Βικτόρ Ουγκώ, φτιάχνει μια παράσταση για την ουτοπία και την πραγματικότητα της Ευρώπης του ουμανισμού.
Aυτό που ορθώνεται ετούτη τη στιγμή δεν είναι η Ευρώπη των λαών· είναι η Ευρώπη των βασιλέων» γράφει ο σπουδαίος ποιητής, λογοτέχνης και οραματιστής της Ενωμένης Ευρώπης, Βικτόρ Ουγκώ, στα μέσα του 19ου αιώνα. Η σκηνοθέτης Σοφία Μαραθάκη βασίζεται στον Ύμνο στην Ενωμένη Ευρώπη του Ουγκώ για να φτιάξει μια παράσταση για την ουτοπία και την πραγματικότητα της Ευρώπης του ανθρωπισμού.
Ο Βικτόρ Ουγκώ γράφει τον Ύμνο στην Ενωμένη Ευρώπη, ενώ βρίσκεται εξόριστος στο βρετανικό νησί Τζέρσεϊ. Απογοητευμένος από την απολυταρχική πολιτική του Ναπολέοντα Γ’, στρέφεται εναντίον της μοναρχίας και καταδικάζει τη συγκεντρωτική πολιτική των Ευρωπαίων ηγετών. Στην πραγματικότητα, μας παραδίδει ένα μεγαλειώδες αντιπολεμικό μανιφέστο και έναν ύμνο στην Ενωμένη Ευρώπη.
Με φόρμες που κινούνται από το ορατόριο μέχρι την έντονη κινησιολογική παρτιτούρα, η παράσταση συνομιλεί με θεματικές όπως: Η Γαλλική Επανάσταση του 1789, η Επανάσταση του 1848 και οι συνέπειές τους, ο πόλεμος και η καταστροφή, η σύγχρονη ευρωπαϊκή κρίση ως μια κατάσταση με βαθιές ρίζες μέσα στο χρόνο, η δυσκολία αλλά και η αναγκαιότητα της αλλαγής. Βασικός στόχος, σημειώνει η Σοφία Μαραθάκη, είναι «η αποκάλυψη της ανθρώπινης διάστασης ενός πανευρωπαϊκού και οικουμενικού οράματος, όπως αυτό διαμορφώνεται συνεχώς από την Ιστορία».
Ο Βικτόρ Ουγκώ
Ο Βικτόρ Ουγκώ (1802-1885) ήταν Γάλλος μυθιστοριογράφος, ποιητής, δραματουργός, στοχαστής και ο πιο σημαντικός εκπρόσωπος του γαλλικού ρομαντισμού. Με τα έργα του σημάδεψε τη θυελλώδη πολιτική κατάσταση στη Γαλλία κατά το 19ο αιώνα. Ασχολήθηκε επίσης με την πολιτική. Αρχικά υπήρξε φιλομοναρχικός συντηρητικός, πολύ σύντομα όμως εξελίχτηκε σε ριζοσπάστη δημοκρατικό. Από τη δεκαετία του 1820 έγραφε μαχητικά κείμενα για την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη, την παιδεία. Τα πιο γνωστά του έργα, Οι Άθλιοι (1862), Η Παναγία των Παρισίων (1831), Οι εργάτες της θάλασσας (1866), Ο άνθρωπος που γελά (1869), καταγγέλλουν την κοινωνική αδικία και συνιστούν έναν ύμνο στα ουμανιστικά ιδεώδη.
Το όραμα του ρομαντισμού συνδέεται με αυτό μιας νέας και ευγενέστερης Γαλλικής Επανάστασης. Οι ρομαντικοί καλλιτέχνες είναι μαχητικοί και συχνά θεωρούν πρωταρχικό τους καθήκον να υπηρετήσουν την πολιτική. «Ο ρομαντισμός είναι ο φιλελευθερισμός στη λογοτεχνία» έγραφε το 1830 ο Ουγκώ στην εισαγωγή του θεατρικού του έργου Ερνάνης.
Η Επανάσταση του 1848 στη Γαλλία ήταν ενταγμένη στο κύμα των επαναστάσεων του ίδιου έτους σε όλη την Ευρώπη. Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για «κοινωνικές επαναστάσεις των φτωχών εργαζομένων», όπως σημειώνει ο E.J. Hobsbawm.
Το Νοέμβριο του 1848, οι φοιτητές του Παρισιού ξεχύθηκαν στα πεζοδρόμια και διεκδικούσαν, μεταξύ άλλων, κονδύλια για την Παιδεία. Ο Ουγκώ εκφώνησε τότε στην Εθνοσυνέλευση ένα λόγο για το θέμα: «Το να κάνεις οικονομία στις δαπάνες για την εκπαίδευση είναι διπλά ανόητο. Πρώτον, γιατί τα ποσά που θα κερδίσεις είναι τελικά ασήμαντα. Δεύτερον, γιατί ουσιαστικά δεν θα έχεις κερδίσει. Θα έχεις χάσει. Σας καλώ, κύριοι, να ψάξετε τη συνείδησή σας. Να ρωτήσετε τα αισθήματά σας. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος στις μέρες μας; Η αμάθεια. Αυτή πρώτα, και μετά η φτώχεια. Αυτή είναι που ξεχειλίζει, αυτή μας πολιορκεί. Είναι δυνατό σε τέτοιους καιρούς, μπροστά σε έναν τέτοιο κίνδυνο, να πλήξετε όλους τους θεσμούς, όλα τα ιδρύματα που το έργο τους είναι να χτυπούν την αμάθεια;»
Η Σοφία Μαραθάκη
Η Σοφία Μαραθάκη γεννήθηκε στο Λονδίνο. Είναι απόφοιτη της Δραματικής Σχολής Αθηνών «Γιώργος Θεοδοσιάδης», του Central School of Speech and Drama του Λονδίνου (Μ.Α Acting), του Middlesex University του Λονδίνου (Μ.Α Theatre Directing).
Φοίτησε στο Εργαστήρι Υποκριτικής και Σκηνοθεσίας της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου (καλλιτεχνική διεύθυνση Στάθη Λιβαθινού) και στο Εργαστήρι Φωνητικής Τέχνης του Σπύρου Σακκά. Έχει σκηνοθετήσει τις παραστάσεις: Ο Γενικός Γραμματεύς του Ηλία Καπετανάκη (Πειραματική Σκηνή Εθνικού Θεάτρου, 2016), La Dispute, μια παράσταση βασισμένη στη Φιλονικία του Μαριβώ (Φεστιβάλ Αθηνών, 2016), Ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φραντζόλα ψωμί του David Ives (Θέατρο 104, 2015), Εσωτερικό του Maurice Maeterlinck (Θέατρο του Νέου Κόσμου, 2014), Το Κόκ(κ)αλο που τραγουδούσε, βασισμένη στο ομώνυμο παραμύθι των αδελφών Γκριμμ (KNOTGallery & Θέατρο του Νέου Κόσμου, 2012).
Έχει συνεργαστεί ως ηθοποιός με τον Θέμελη Γλυνάτση, τον Θοδωρή Αμπαζή, την Ασπασία Κράλλη κ.ά. Έχει κάνει σεμινάρια με τους Théâtre de Complicite, Philippe Gaulier, Τάσο Μπαντή, Ανδρέα Μανωλικάκη, Jurij Alschitz, Marcello Magni, SITI company και άλλους. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας θεάτρου ΑΤΟΝΑλ.
Συντελεστές:
Σκηνοθεσία: Σοφία Μαραθάκη
Δραματουργία: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Σκηνικά & Κοστούμια: Εύα Μαραθάκη
Πρωτότυπη μουσική: Βασίλης Τζαβάρας
Κίνηση: Βρισηίδα Σολωμού
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Σοφία Γεωργιάδου
Β΄ Βοηθός Σκηνοθέτη: Λήδα Κουτσοδασκάλου
Κατασκευή σκηνικού: Αδριανός Ζαχαριάς
Μοδίστρα: Ελένη Μελισσού
Παίζουν: Μιχάλης Βαλάσογλου, Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Κωνσταντίνος Παπαθεοδώρου, Φωτεινή Παπαχριστοπούλου, Γιώργος Σύρμας
Εκτέλεση παραγωγής: POLYPLANITY Productions / Γιολάντα Μαρκοπούλου & Βίκυ Στρατάκη.
Τα Σαββατοκύριακα 14-15 και 21-22 Οκτωβρίου 2017 με αγγλικούς υπέρτιτλους.
