Από τη δαιμονοποίηση, στην επιχείρηση καταστροφής του γλυπτού…

Αποτροπιασμό προκαλεί η επιθετική ενέργεια 15 ατόμων με καλυμμένα πρόσωπα, όπως προκύπτει από τις μαρτυρίες, να “αποκαθηλώσουν” το γλυπτό με τον τίτλο “Φύλαξ” επιδιώκοντας να το καταστρέψουν. Η “Α” επικοινώνησε τόσο με τον δημιουργό του γλυπτού, όσο και με εικαστικούς προκειμένου να ανοίξει ο διάλογος για το τι σημαίνει τέχνη σε δημόσιο χώρο και πώς αυτή μπορεί να προστατευτεί.

Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο γλυπτό δέχθηκε επίθεση από μικρές παραθρησκευτικές οργανώσεις, οι οποίες επιχείρησαν είτε την απομάκρυνσή του, είτε τον καθαγιασμό του για να φύγει από μέσα του… το “κακό πνεύμα”. Παράλληλα, δεν ήταν η πρώτη φορά που ομάδα ατόμων επιχείρησε να το καταστρέψει. Ωστόσο, αυτό που συνέβη στις 3.30 τα ξημερώματα της Πέμπτης είναι ενδεικτικό τού πώς η τέχνη δαιμονοποιείται.

Η υπόθεση διερευνάται…

Στο μεταξύ, η αστυνομία έχει ασκήσει αυτεπάγγελτη δίωξη. Μέχρι στιγμής, έχουν καταθέσει ο ιδιοκτήτης καντίνας και ο δήμαρχος Π. Φαλήρου, Διονύσης Χατζηδάκης. Σύμφωνα με πληροφορίες, στις 3.30 τα ξημερώματα της Πέμπτης ομάδα 15 ατόμων με καλυμμένα πρόσωπα προσέγγισε το σημείο με τρία οχήματα χωρίς πινακίδες. Αφού απείλησαν τον ιδιοκτήτη της καντίνας που βρισκόταν σε μικρή απόσταση από το γλυπτό ότι εάν ειδοποιούσε την αστυνομία ή τον δήμο θα του έκαιγαν την καντίνα, έβαλαν σκοινιά και κατέβασαν το γλυπτό, το οποίο έσπασε.

Το γλυπτό έχει μεταφερθεί σε αποθήκη του δήμου. Ο γλύπτης Κωστής Γεωργίου λέει στην “Α” ότι το έργο θα επισκευαστεί για να επανατοποθετηθεί.

Ο “Φύλαξ” ήταν τοποθετημένος στην είσοδο του αρχαίου λιμανιού, απ’ όπου, σύμφωνα με τη μυθολογία, απέπλευσε ο Θησέας για να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Κοντά στο γλυπτό “Φύλαξ” είναι τοποθετημένο ένα άλλο γλυπτό που παραπέμπει στα Ταυροκαθάψια.

Δ. Χατζηδάκης στην “Α”: Επίθεση με απόχρωση Χρυσής Αυγής

“Δεν είμαστε στον Μεσαίωνα, για να κατεβαίνουν τα αγάλματα σε όποιον δεν αρέσουν” τονίζει στην “Α” ο δήμαρχος Π. Φαλήρου Διονύσης Χατζηδάκης, εκφράζοντας τον αποτροπιασμό του για το περιστατικό. Πρόκειται για “παρακρατικούς” λέει ο δήμαρχος προσθέτοντας: “Δεν μπορεί να εξηγηθεί διαφορετικά, αφού φορούσαν full face και τα τρία αυτοκίνητα με τα οποία προσέγγισαν δεν είχαν πινακίδες”. “Αυτοί, λοιπόν, οι παρακρατικοί έπιασαν τον ιδιοκτήτη καντίνας και τον απείλησαν ότι εάν ειδοποιήσει την αστυνομία ή τον δήμο, θα του κάψουν την καντίνα”, αναφέρει ο δήμαρχος. Όπως εξηγεί, προ ημερών στο σημείο είχαν προσεγγίσει άτομα με καλυμμένα πρόσωπα, αλλά ο ιδιοκτήτης της καντίνας είχε προλάβει να ειδοποιήσει την αστυνομία και αυτοί διέφυγαν. Μιλώντας για τις επόμενες ενέργειές του, ο δήμαρχος αναφέρει ότι θα αναμένει το πόρισμα της αστυνομίας και εφόσον το γλυπτό επισκευαστεί, θα τοποθετηθεί σε χώρο που θα είναι φυλασσόμενος.

Πάντως, ο δήμαρχος τονίζει ότι η “αποκαθήλωση” του γλυπτού δεν είναι άσχετη από κινήσεις που γίνονται σε επίπεδο κεντρικής πολιτικής σκηνής, αφού ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής Ηλ. Παναγιώταρος είχε καταθέσει ερώτηση στις 15 Δεκεμβρίου στη Βουλή προς τον υπουργό Εσωτερικών Π. Σκουρλέτη, στην οποία ανέφερε για το γλυπτό ότι “ντροπιάζει την πόλη” και ότι το κόκκινο χρώμα παραπέμπει σε “σατανική απεικόνιση”.

“Άνθρωποι που πλάθουν εχθρούς”

“Είναι μια θλιβερή πράξη, που βρίσκεται σε μια περίεργη ισορροπία μεταξύ δημοκρατικού και μη δημοκρατικού” σχολιάζει στην “Α”, ο γλύπτης και δημιουργός του εν λόγω γλυπτού Κωστής Γεωργίου. “Υπάρχει ένας περίεργος τρόπος στην Ελλάδα να αναλύονται τα πράγματα και ξαφνικά γίνονται όλοι παντογνώστες, εικαστικοί, γιατροί, δικηγόροι, διεθνολόγοι” σημειώνει. Επανερχόμενος δε στο θέμα των ατόμων που πραγματοποίησαν την “αποκαθήλωση” και τον βανδαλισμό του αγάλματος, ο Κωστής Γεωργίου τονίζει: “Εκτιμώ πως είναι άνθρωποι που πλάθουν εχθρούς για να δραπετεύσουν από τη δική τους πραγματικότητα”.

Όπως εξηγεί ο γλύπτης, το έργο ήταν δωρεά του εφοπλιστή Θ. Μαρτίνου προς τον Δήμο Π. Φαλήρου. “Όταν ο δήμαρχος δρομολόγησε την κατασκευή του γλυπτού, ήρθε και με βρήκε. Εγώ δεν τον ήξερα. Δέχθηκα να το φτιάξω. Τα γλυπτά μου είναι χορηγία προς τον δήμο και εγώ δεν πήρα χρήματα για τη δημιουργία τους. Τα γλυπτά δεν είναι προϊόν διαπλοκής, όπως πολλοί με έχουν κατηγορήσει” τονίζει ο Κωστής Γεωργίου.

“Πρόκειται για μια δεισιδαιμονική αντίληψη που έχει εξαπλωθεί στον κόσμο και διεγείρεται με διάφορες προφάσεις. Αυτό είναι πολύ βαθύτερο από το περιστατικό και φοβάμαι διαρκέστερο. Κατά την άποψή μου, αυτή η δεισιδαιμονική αντίληψη οφείλεται σε μια αναζήτηση των αιτίων της προσωπικής κατάπτωσης και ματαίωσης του πολίτη ” σχολιάζει στην “Α” ο Δημήτρης Σεβαστάκης, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

Το ίδιο με τον βανδαλισμό

“Είναι απαράδεκτο. Πού ζούμε;” διερωτάται κατά τη συνομιλία μας ο Κυριάκος Κατζουράκης, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, ζωγράφος και σκηνοθέτης. “Τέτοιες ενέργειες παραπέμπουν σε σκοτεινές μέρες” τονίζει στην “Α” και, εκφράζοντας τον αποτροπιασμό του, λέει: “Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα γινόταν κάτι τέτοιο στην Αθήνα”. Μιλώντας γενικότερα για τις επιθέσεις που γίνονται τον τελευταίο καιρό σε αγάλματα, γλυπτά και προτομές, ο Κυριάκος Κατζουράκης υποστηρίζει πως “ο βανδαλισμός ενός αγάλματος με αγκυλωτούς σταυρούς είναι το ίδιο με το γκρέμισμα”.

Συνεχίζοντας τη συζήτησή μας, ο Κυριάκος Κατζουράκης τονίζει πως “είναι μεγάλο ζήτημα το πώς εκτίθενται έργα τέχνης σε δημόσιο χώρο”. “Δεν έχω συναντήσει βανδαλισμούς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες”, τονίζει. “Εκτιμώ πως απαιτεί πολύ υψηλή κουλτούρα για να μη βανδαλίζονται και να θεωρούνται από τους πολίτες εναρμονισμένα με την καθημερινή ζωή τους” προσθέτει, για να καταλήξει: “Πρέπει να μας απασχολήσει η θρησκοληπτική αντίληψη του λαού μας, αν και δεν σχετίζεται άμεσα, γιατί ο βανδαλισμός έχει ιδεολογικά κίνητρα”.

Σημεία των καιρών ή…

“Είναι ανεπίτρεπτο, ανόητο, οπισθοδρομικό και βλακώδες αυτό που συνέβη, άσχετα εάν μου αρέσει ή όχι το γλυπτό. Αυτό είναι μιας άλλης τάξεως συζήτηση και σχετίζεται με το πώς ‘μπαίνουν’ τα έργα στον δημόσιο χώρο. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, δεν επιτρέπεται στη χώρα μας να γίνονται τέτοια πράγματα και είναι η πρώτη φορά που κάτι τέτοιο συμβαίνει σε δημόσιο χώρο” σχολιάζει στην “Α” η ζωγράφος Κλεοπάτρα Δίγκα, προσθέτοντας: “Μου θυμίζει τότε που είχε ξεσπάσει η φασαρία με το έργο ‘ο Χριστός και το καρπούζι’”.

Σε κάθε περίπτωση, συνεχίζει η Κλεοπάτρα Δίγκου, “η ενέργεια του γκρεμίσματος του γλυπτού στο Π. Φάληρο είναι ένδειξη σκοταδισμού. Κι αν γίνεται αυτό με τα έργα τέχνης, τότε δεν έχει μείνει τίποτα όρθιο”. Εξηγεί πως “αυτή η ενέργεια υποκρύπτει επιθετικότητα και αυτοδικία, που μπορεί να επεκταθεί και σε άλλα πεδία της κοινωνικής ζωής. Αυτή η επιθετικότητα είναι σημείο των καιρών και μεταφράζεται στο ‘ό,τι δεν μου αρέσει του επιτίθεμαι, το καταστρέφω’. Αυτό σηματοδοτεί ότι είμαστε όλοι εναντίον όλων”.

Ξετυλίγοντας τη σκέψη της, η Κλεοπάτρα Δίγκου σημειώνει πως “αυτό που μπορεί να αναλογιστεί κανείς με αυτή την αφορμή είναι το πώς διαμορφώνεται η αισθητική του κοινού στην τοπική κοινωνία και εκεί ο κάθε δήμος μπορεί να παίξει έναν σημαντικό ρόλο, δημιουργώντας δομές πολιτιστικές, που θα φέρουν κοντά το κοινό στις εικαστικές τέχνες και στον πολιτισμό γενικότερα, αλλάζοντας σταδιακά το τοπίο. Προσωπικά, είχα συμβάλει σε λειτουργίες τέτοιων δομών στο πλαίσιο του δικτύου εικαστικών εργαστηρίων στην Καλαμάτα και την Πάτρα”.