Του ΧΡΗΣΤΟΥ Ν. ΠΕΤΡΑΚΟΥ*
Το ρατσιστικό έγκλημα μας αφορά όλους. Στρέφεται εναντίον της δημοκρατίας και κατά του πυρήνα της ίδιας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η ένταση του ρατσιστικού εγκλήματος ποικίλλει, μπορεί να είναι μία εξύβριση, μία απειλή, μία σωματική βλάβη και η κοινωνική απαξία του οφείλει να είναι τεράστια.
Απέναντι στο ρατσιστικό έγκλημα όλες οι εξουσίες, η καθεμιά στην ανεξάρτητη λειτουργία της και από τη διακριτή θέση της στο κράτος δικαίου, οφείλουν να μάχονται για την προστασία όλων των πολιτών που στοχοποιούνται, λόγω των χαρακτηριστικών τους. Η προστασία κάθε πολίτη από τη ρατσιστική βία και τον ρατσιστικό λόγο δεν αποτελεί μόνο ατομικό δικαίωμα του πολίτη αλλά και συλλογικό δικαίωμα για τη διαφύλαξη και την προστασία της ειρηνικής συνύπαρξης. Στην Ελλάδα, η Γενική Γραμματεία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, υπό την καθοδήγηση της κας Γιαννακάκη, σε συνεργασία με το γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ, υλοποίησε το Πρόγραμμα «Οικοδομώντας μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των ρατσιστικών εγκλημάτων στο πλαίσιο της ποινικής δικαιοσύνης».
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε Ελλάδα, Ιταλία, Βουλγαρία και Πολωνία. Απώτερος στόχος των δράσεων είναι μία ολιστική προσέγγιση για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του ρατσιστικού εγκλήματος. Η συνολική φιλοσοφία του Προγράμματος είναι ένα ηχηρό μήνυμα στην κοινωνία ότι είμαστε αποφασισμένοι να πολεμήσουμε ενάντια σε αυτούς που θεωρούν ότι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια έχει συγκεκριμένο χρώμα, καταγωγή, θρησκεία. Ενάντια σε αυτούς που επιθυμούν να υπονομεύσουν τη Δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Οι ανθρωποκεντρικές κοινωνίες είναι η μόνη απάντηση στον ρατσισμό.
Οι δράσεις του προγράμματος περιλάμβαναν, α) μια συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη, Μεταναστευτικής Πολιτικής και Υγείας, της ηγεσίας της Δικαιοσύνης και της Κοινωνίας των Πολιτών,.
Όλα τα μέρη ανέλαβαν συγκεκριμένες δεσμεύσεις εντός του πεδίου της αρμοδιότητάς τους, καθώς και κοινές δράσεις, β) μια ειδικότερη συμφωνία συνεργασίας μεταξύ του Δικαστικού Σώματος, του Εισαγγελικού Σώματος και της Αστυνομίας για τον συντονισμό τους όσον αφορά τον εντοπισμό και τον χαρακτηρισμό των περιστατικών ρατσιστικής βίας που οδηγούνται στην δικαιοσύνη και την καταγραφή τους.
Στο πλαίσιο του προγράμματος πραγματοποιήθηκε εκπαίδευση των εισαγγελικών λειτουργών μέσα από τη συνεργασία του ODIHR με την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτική Ημερίδα στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι των συναρμόδιων Υπουργείων, της Δικαιοσύνης, μεταξύ των οποίων και η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρο ότι, με πρωτοβουλία της Επιτρόπου Διοίκησης και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαρίας Λοττίδη, το συγκεκριμένο Πρόγραμμα σχεδιάζεται να υλοποιηθεί στην Κύπρο.
Η κα Λοττίδη συμμετείχε ενεργά στα workshop του Προγράμματος, και με προτάσεις και παρατηρήσεις εκδήλωσε το ενδιαφέρον της να υλοποιηθεί στο νησί, προκειμένου να χαλυβδωθεί η κυπριακή κοινωνία από το σαράκι του ρατσισμού. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για μεταφορά στην Κυπριακή Δημοκρατία της συγκεκριμένης τεχνογνωσίας γιατί οι προσφυγικές ροές ξυπνούν αρνητικά αντανακλαστικά στην κοινωνία. Εξάλλου είναι και μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να συντονιστούν οι Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών και να εργαστούν από κοινού με τη Διοίκηση, την Αστυνομία και την ανεξάρτητη Δικαιοσύνη προς τον κοινό στόχο. Το παράδειγμα του Δικτύου που λειτουργεί ως Ομπρέλα Οργανώσεων στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χρήσιμο και διδακτικό.
Η μάχη για την προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι αέναη και για αυτό τόσο γοητευτική. Όσοι εργαστήκαμε σε αυτό το πρόγραμμα στην Ελλάδα, είμαστε πάντα πρόθυμοι να μεταφέρουμε την τεχνογνωσία μας, οδηγώντας και άλλους σε αυτό το μαγικό ταξίδι που λειτουργεί συνεκτικά και συμπεριληπτικά στις κοινωνίες εξασφαλίζοντας τους κοινωνική συνοχή και γαλήνη.
*Ο κ. Χρήστος Ν. Πετράκος είναι δικηγόρος Αθηνών.*Special Coordinator of the OSCE / ODIHR Program with the Hellenic Ministry of Justice, Transparency and Human Rights of Greece, «Building a comprehensive criminal justice response to hate crime
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ κύπρου
