Σε τέσσερα εκατομμύρια ευρώ ανέρχεται η δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος προς το ελληνικό Δημόσιο και το υπουργείο Πολιτισμού, που εγκρίθηκε πριν από λίγες ημέρες, για τη μελέτη και την κατασκευή των δύο κτιρίων που θα προστατεύουν και θα αναδεικνύουν τους Δεσμώτες του Φαλήρου, τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, θα φέρουν την υπογραφή του αρχιτέκτονα Ρέντσο Πιάνο.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο είχε εγκρίνει τον Ιούλιο του 2020 τη δημιουργία ενός χώρου πληροφόρησης του κοινού για τα ευρήματα και ενός δεύτερου υπόγειου χώρου για την επίσκεψη στους Δεσμώτες, εμβαδού 1.000 τ.μ. Μάλιστα, είχε ληφθεί μέριμνα από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ ώστε ο χώρος πληροφόρησης να προετοιμάζει τον επισκέπτη για την κάθοδό του στον χώρο ταφής με τον απαραίτητο σεβασμό.
Οπως είχε αναφερθεί τότε στο ΚΑΣ, ο σχεδιασμός του χώρου μόνιμης προστασίας θα πρέπει να εξασφαλίζει την επαναφορά των ευρημάτων στην αρχική θέση τους διότι, σύμφωνα με παλαιότερη απόφαση του συμβουλίου (Μάιος 2020), οι Δεσμώτες θα «σηκώνονταν» από τον χώρο της ανασκαφής για να εξυγιανθεί και να μονωθεί το υπέδαφος, που βρίσκεται κάτω από τη στάθμη της θάλασσας.
Τα εύρημα των Δεσμωτών αφορά ομαδική ταφή 78 ανθρώπινων σκελετών που εντοπίστηκαν το 2016 στην περιοχή της Εσπλανάδας του ΚΠΣΙΝ. Τότε το ΚΑΣ είχε προκρίνει την κατά χώρα διατήρηση των ευρημάτων, αλλά το 2020 άλλαξε τη γνωμοδότησή του σε απόσπαση και επανατοποθέτησή τους, επειδή τα ευρήματα είχαν παρουσιάσει σοβαρές φθορές από την υγρασία και τα άλατα του υπεδάφους.
Η μελέτη προέβλεπε να αποσπαστούν τα ευρήματα σε μεγάλα «μπλοκ» και να μεταφερθούν σε παρακείμενο χώρο μέχρι να ολοκληρωθούν οι εργασίες του εδάφους κι έπειτα να επιστρέψουν στην αρχική θέση τους. Μάλιστα, επειδή παρόμοιο εγχείρημα δεν είχε ξαναγίνει, είχε αποφασιστεί η πειραματική απόσπαση τμήματος παρακείμενου εδάφους. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ένα χρόνο μετά τη σχετική απόφαση και πέντε χρόνια μετά την ανακάλυψή τους, καμία εργασία απόσπασης δεν έχει υλοποιηθεί. Τα ευρήματα συντηρούνται από τις υπηρεσίες του υπουργείου με τον ίδιο τρόπο όπως τα προηγούμενα χρόνια.
