*Του Γρηγόρη Κωνσταντέλλου
Σε λιγότερο από δύο μήνες ξεκινάει μία νέα δημαρχιακή περίοδος κατά την οποία καλούμαστε, σε ένα ολοένα αυξανόμενα δύσκολο περιβάλλον οι δήμαρχοι της χώρας να κάνουμε τη δουλειά μας, να ανταποκριθούμε θετικά στην εμπιστοσύνη που μας έδειξαν οι συμπολίτες μας στις πρόσφατες εκλογές και να βελτιώσουμε την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των συμπολιτών μας.
Το έργο αυτό καλούμαστε να το επιτελέσουμε δίνοντας άνισο αγώνα με σειρά εξωγενών παραγόντων, θυμίζω πως κατά τη θητεία που ολοκληρώνεται σε λίγες μέρες, κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε μεταξύ άλλων, την πανδημία, την ενεργειακή κρίση τις επιπτώσεις της εισβολής στην Ουκρανία, καθώς και σειρά ακραίων καιρικών φαινομένων που πλέον εκδηλώνονται με αυξανόμενη συχνότητα και σφοδρότητα, αλλά και με τα σοβαρά γραφειοκρατικά εμπόδια που παραμένουν ακόμα άλυτα, παρά τις προσπάθειες των τελευταίων ετών.
Βασικό προαπαιτούμενο, για να μπορέσουμε να είμαστε αποτελεσματικοί και θετικοί στο έργο μας είναι να ξεπεραστεί αυτή γραφειοκρατία και να αναβαθμιστεί το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη χώρα μας, να εναρμονιστεί με τις απαιτήσεις του σήμερα.
Κατ’ αρχάς πρέπει να ξεκαθαριστεί το τοπίο των αρμοδιοτήτων, τηρώντας απαρέγκλιτα την επιταγή του άρθρου 102 του Συντάγματος, που ορίζει ρητά ότι η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανήκει στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού.
Μαζί με τις αρμοδιότητες, πρέπει επιτέλους να διασφαλίσουμε τους απαιτούμενους πόρους, για να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε στο έργο μας. Να αυξηθούν οι κεντρικοί αυτοτελείς πόροι που δίνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό στους δήμους και να αντιστοιχούν στα πραγματικά οικονομικά μεγέθη των σημερινών απαιτήσεων. Ενδεικτικά αναφέρω ότι για το 2023, η κρατική επιχορήγηση του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης για τις ανάγκες της πολιτικής προστασίας ανήλθε στις 90.000 € ενώ οι πραγματικές δαπάνες έφτασαν το 1.068.800 €. Η διαφορά που ήταν σχεδόν ένα εκατομμύριο ευρώ αντλήθηκε από το δημοτικό προϋπολογισμό. Οι πόροι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρέπει να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες και να αποδίδονται σε ετήσια βάση ως τακτική επιχορήγηση, να πάψουν οι δήμοι να εξαρτώνται από έκτακτα επιδόματα που τους καθιστούν επί της ουσίας επαίτες, έναντι της κεντρικής διοίκησης.
Σε μία ολοκληρωμένη διοικητική μεταρρύθμιση αναμένουμε παράλληλα να αναβαθμιστεί η καταστατική θέση των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι δήμαρχοι και οι αιρετοί των δήμων πρέπει να πάψουν να είναι οι «φτωχοί συγγενείς» της ελληνικής δημόσιας διοίκησης.
Μέσα από τα θεσμικά όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τις Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων (ΠΕΔ) και την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, (ΚΕΔΕ) πρέπει να γίνουμε βασικοί συνομιλητές της κυβέρνησης και πραγματικοί συντελεστές σε όλες τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν μπορούν να ψηφίζονται νόμοι που καθορίζουν τη δική μας λειτουργία χωρίς τη δική μας σύμφωνη γνώμη μέσα από ουσιαστικό διάλογο. Τα θεσμικά όργανα δεν προσφέρονται για την άσκηση κυβερνητισμού ή αντικυβερνητισμού, οφείλουν να είναι κομματικά ουδέτερα και να υπερασπίζονται σθεναρά τις θέσεις του θεσμού που υπηρετούν. Έτσι, θα είμαστε σε θέση να αγωνιστούμε και να αποκτήσουμε στην πράξη διοικητική, θεσμική και οικονομική αυτοτέλεια και να αναλάβουμε τις ευθύνες των πόλεων μας όπως έχουμε αποδείξει πως ξέρουμε και μπορούμε.
Είναι ζωτικής σημασίας να απαγκιστρωθεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση από την κομματική κηδεμονία, τα κοινοβουλευτικά κόμματα του δημοκρατικού τόξου είναι συνομιλητές και συνεργάτες μας δεν πρέπει, όμως, να πατρονάρουν τις δημοτικές αρχές και τα θεσμικά μας όργανα. Οι δήμαρχοι εκλέγονται από τους δημότες τους και οφείλουν να λογοδοτούν μόνο σ’ αυτούς.
Το μήνυμα που έστειλαν οι εκλογείς στις 8 και στις 15 Οκτωβρίου ήταν το αίτημα για ισχυρή και ακηδεμόνευτη αυτοδιοίκηση. Οφείλουμε να το ακούσουμε και να το τηρήσουμε πιστά κατά την άσκηση των καθηκόντων μας, για τη βελτίωση της καθημερινότητας των συμπολιτών μας αλλά και κατά της παρουσία μας στα συλλογικά όργανα της Αυτοδιοίκησης, όσοι από εμάς επιλέξουμε να ασχοληθούμε μ’ αυτά. Να αξιοποιήσουμε την δημοτική περίοδο που ξεκινάει και να αφήσουμε οριστικά πίσω μας τις σημερινές θεσμικές παθογένειες, που στέκονται εμπόδιο στην αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων μας και να δημιουργήσουμε μαζί την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως αυτή θα έπρεπε να είναι στην Ελλάδα του 21ου αιώνα.
*Ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος είναι Δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, Πρόεδρος Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας ΚΕΔΕ
Το άρθρο δημοσιεύεται στην εφημερίδα “ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ”.
