του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ*
Όλες οι παλαιές και νέες προσπάθειες να ενωθεί η Δυτική Ευρώπη σε μια ενιαία οντότητα, υπό μια ηγεσία, έχουν αποδειχθεί θνησιγενείς. Η πρώτη απόπειρα ήταν του Καρλομάγνου, γύρω στα 800, και ακολούθησαν άλλες, όλες εφήμερες, είτε τον Μεσαίωνα είτε με Καπιταλισμό. Η σοσιαλιστική πλευρά απότυχε όσο και η Δυτική. Οι έχθρες των Δυτικών έχουν αποδειχθεί αγεφύρωτες. Τα Έθνη ζητούν συνεργασία αλλά με ανεξαρτησία και απεχθάνονται τις απόπειρες για την κατάργησή τους.
Ο κόσμος στην Ευρώπη δεν είναι πρόθυμος να φέρει στην εξουσία πολιτικές Δυνάμεις που αυτοπαρουσιάζονται ως αντισυστημικές. Δεν είναι πειστικές και ουδείς φαίνεται διατεθειμένος να αγωνιστεί για να ανατρέψει την καθεστηκυία τάξη. Δυο άνισα παραδείγματα:
- Ο Ολάντ αφέθηκε να εξαντλήσει τη θητεία του μέσα στη γενική ανυποληψία. Τον άφησαν να βουλιάξει αλλά ούτε καν προσπάθησαν να τον υποχρεώσουν σε παραίτηση. Όχι από αδιαφορία αλλά από πολιτική αδυναμία. Η αδυναμία επιβεβαιώθηκε πάραυτα με την εκλογή Μακρόν.
- Η ηγεσία της ΓΣΕΕ για γνωστούς λόγους βυθίζεται στην ανυποληψία. Μένει στη θέση της επειδή ουδείς έχει την απαραίτητη ισχύ για την ανατροπή της.
Το Σύστημα μπορεί ακόμα να κρατάει σε χαμηλούς τόνους τις αντιδράσεις των πολιτών. Ουδείς αντέδρασε όταν ο Τσίπρας έκανε τη γνωστή τούμπα με το δημοψήφισμα. Ο Μακρόν μπορεί στην πράξη να πήρε μόνο 16% του συνολικού εκλογικού σώματος (οι μισοί απείχαν στον Α΄γύρο) αλλά θα έχει συντριπτική πλειοψηφία στη Βουλή, αλλοιώνοντας τη λαϊκή θέληση. Ο Μακρόν θα κυβερνήσει με το επιχείρημα ότι εκπροσωπεί τη νομιμότητα. Εξάλλου οι αντίπαλοί του πήραν ακόμα λιγότερες ψήφους. Είναι προφανές ότι ούτε τη Λεπέν, ούτε τον Μελανσόν εμπιστεύεται ο κόσμος. Για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται ότι οι κραυγές περί φασιστικού κινδύνου είναι το άλλοθι της Αριστεράς για να αφεθεί στη θαλπωρή του καθεστώτος. Και γιατί να ψηφίσουν Μελανσόν; Δεν άντεξε καν στην πίεση του ΚΚΓαλλίας, ένα κόμμα του 2%, και παραδόθηκε στον Μακρόν. Με ποιο ηθικό/πολιτικό ανάστημα μπορούσε να πείσει ότι ήταν ικανός να αντιμετωπίσει πχ το σκληροτράχηλο δίδυμο Μέρκελ- Σόϊμπλε; Όσο για τη Λεπέν θα ήθελε να κινηθεί στο χώρο του γκωλισμού αλλά δεν έδειξε να διαθέτει έστω ψίχουλα από τη διορατικότητα και το σθένος του στρατηγού.
Οι αντιπολιτεύσεις φαίνονται ανίκανες, μικρές και ασήμαντες ηθικά, πολιτικά και ατομικά με κορυφαίο παράδειγμα τον Σάντερς που έγλυφε την Κλίντον μετά την εσωκομματική του ήττα. Στην Ελλάδα ο Βίος και η Πολιτεία των πολιτικών δυνάμεων, στην κυβερνητική θητεία τους ή ως αντιπολίτευση, καθιστούν περιττό κάθε σχόλιο για τις ικανότητες και το πολιτικό ανάστημα των ηγεσιών. Κανένας λαγός δεν γίνεται λιοντάρι. Όσο έξυπνος και αν είναι, λαγός θα ‘ναι.
Η (Δυτική) Ευρώπη ανοικοδομήθηκε μετά τον Πόλεμο με πολλά δολάρια ως προτεκτοράτο των ΗΠΑ. Και παραμένει προτεκτοράτο. Η ΕΕ, με πρώτη τη Γερμανία, ψηφίζει σταθερά πχ υπέρ των κυρώσεων κατά της Ρωσίας και εναντίον των οικονομικών και πολιτικών της συμφερόντων επειδή αυτό θέλουν οι ΗΠΑ. Όταν ο Ομπάμα ανέθετε την ηγεσία του νεοφιλελευθερισμού/παγκοσμιοποίησης στο ζεύγος Μέρκελ-Σόϊμπλε ήξερε ότι η πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ δεν κινδύνευε από το θίασο του Θεάτρου Σκιών που κατοικοεδρεύει στο Βερολίνο και κάνει τον παλληκαρά στους «Άθλιους των Αθηνών».
Νικητές και ηττημένοι του Μεγάλου Πολέμου ήλπιζαν σε μια, εν καιρώ, παλινόρθωση. Αλλά οι Αγγλογάλλοι αποικιοκράτες πήραν σκληρό μάθημα στο Σουέζ το 1956 από τις ΗΠΑ αλλά και την ΕΣΣΔ. Οι ΗΠΑ ήθελαν να ενώσουν την Ευρώπη για να εγκλωβίσουν την ΕΣΣΔ, ανταγωνίστρια για την παγκόσμια κυριαρχία τους. Η ΕΣΣΔ δεν απειλούσε τη Δυτική Ευρώπη. Η Γιάλτα είχε καθορίσει με σαφήνεια τα όρια των δυο Κόσμων στην Ήπειρο. Κίνδυνος ήταν μόνο οι λαοί της Ευρώπης αλλά τα ισχυρά ΚΚ της Γαλλίας και Ιταλίας, δουλικά στην ΕΣΣΔ, εξασφάλισαν την κοινωνική ηρεμία. Κατασκεύασαν, μάλιστα και ψευδοθεωρίες για ειρηνικό πέρασμα στον σοσιαλισμό. Συνεργάστηκαν φρόνιμα και τακτικά με τις αστικές ηγεσίες προσφέροντας κοινωνική ειρήνη έναντι επιπέδου ζωής. Δεν πήγε και άσχημα.
Κλειδί των πολιτικών εξελίξεων στην Δ. Ευρώπη ήταν και είναι η στάση απέναντι στη Ρωσία. Κορυφαίο παράδειγμα: Ο Χριστιανοδημοκράτης πρωθυπουργός Άλντο Μόρο δολοφονήθηκε για να ματαιωθεί η (εθνική) συνεννόηση με το Ιταλικό ΚΚ και να αποκλειστεί κάθε έμμεση ρωσική επιρροή. Στην Ελλάδα, με το γιγαντιαίο Κίνημα Αντίστασης, πληρώσαμε αντίστοιχα τεράστιο τίμημα, με τη δολοφονία ολόκληρου του λαού-εννοώ του συνόλου, όχι της μιας πλευράς. Επιπρόσθετο κόστος, ευθέως ανάλογο με τον Μόρο, ήταν η δολοφονία του Μπακογιάννη.
Μετά τον Πόλεμο παραπλανούσαν τον κόσμο ότι εχθρός ήταν ο κομμουνισμός αλλά τώρα πια όλοι καταλάβαμε ότι αυτό που φόβιζε ήταν η Ρωσία σε οποιοδήποτε περιτύλιγμα. Κατά το Limes, (ιταλικό συνδρομητικό περιοδικό), εκτός από τον Μόρο, δυο άλλοι ισχυροί παράγοντες στην Ιταλία δεν έχασαν μεν τη ζωή τους αλλά έχασαν τη θέση τους: Ο πρωθυπουργός Μπερλουσκόνι και ο προηγούμενος Πάπας Βενέδικτος. Και οι δυο υποχρεώθηκαν σε παραίτηση υπό τη βοή ή τους ψιθύρους για σκάνδαλα. Και οι δυο, λέει το περιοδικό (τεύχος Απριλίου, αναδημοσίευση/πηγή το γαλλικό ιστολόγιο reseau international) υποστήριζαν την προσέγγιση με τη Ρωσία του Πούτιν. Τελευταίο θύμα ήταν ο νεοφιλελεύθερος Φ. Φιγιόν, πρώην πρωθυπουργός και αρχηγός των ρεπουμπλικάνων, υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, υπέρ της προσέγγισης με τη Μόσχα και αυτός.
Η στρατηγική των ΗΠΑ έναντι της ΕΣΣΔ/Ρωσίας μοιάζει, από την εποχή του Τρούμαν, με οδοστρωτήρα έτοιμη να συνθλίψει όποιον παρεκκλίνει. Ο Ερντογάν επιλέγει το «ζειν επικινδύνως» αλλά είναι προσεκτικός. Πχ για την ώρα, από τη Βάση του Ιντσιρλίκ δεν φεύγουν οι Αμερικανοί αλλά τα μαζεύουν οι αντίπαλοί τους, οι Γερμανοί, που χάνουν δυνατότητες παρέμβασης στη Μ. Ανατολή. Το ερώτημα είναι παλιό και ισχυρό: Ποιος κυβερνάει αυτόν τον Κόσμο;
ΥΓ. Ο Σόϊμπλε δήλωσε ότι η συμφωνία (στο Ευρωγκρούπ) ήταν έτοιμη προ τριών εβδομάδων αλλά η Αθήνα ζήτησε να μην ανακοινωθεί για επικοινωνιακούς λόγους. Τετέλεσται.
*Ο Απόστολος Αποστολόπουλος είναι δημοσιογράφος. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νέα Σμύρνη με μικρασιατική παιδεία από την οικογένειά του. Ακολούθησε τη δουλειά του πατέρα του και του παππού του. Τα χρόνια της δικτατορίας έφυγε στο Παρίσι, όπου και σπούδασε κοινωνιολογία στο -τότε πειραματικό- πανεπιστήμιο της Vincennes. Ξεκίνησε τη δημοσιογραφική του ζωή από την εφημερίδα Αυγή, όπου από χρόνια αρθρογραφεί στο κυριακάτικο φύλλο της σε φιλική βάση. Έχει εργαστεί επίσης στις εφημερίδες Μεσημβρινή, Απογευματινή, Αθηναϊκή και σε περιοδικά όπως το Αντί και τα Πολιτικά Θέματα. Συνεργασία είχε, στο ραδιόφωνο, με το σταθμό της Αθήνας 9,84. Από το 1974 εργάζεται στην ΕΡΤ, όπου, έως το 1997, παρουσίαζε το Δελτίο Ειδήσεων καθώς και πολλές δημοσιογραφικές εκπομπές. Είναι παντρεμένος με τη Δώρα Αποστόλου και έχουν μια κόρη, την Ελένη.