του Κωνσταντίνου Κουσκούκη*
Η νέα Κοινοτική Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) επιδοτεί τις καλλιέργειες που προστατεύουν το περιβάλλον και τους αγρότες παραγωγούς και επιχειρηματίες, που παράγουν ποιοτικά και οικονομικά ανταγωνιστικά προϊόντα, για να διατηρείται η βιοποικιλότητα της κάθε περιοχής και όχι προϊόντα της παραδοσιακής γεωργίας και για αυτόν ακριβώς τον λόγο το 40% των πόρων της νέας ΚΑΠ θα πρέπει να απορροφάται από κάθε χώρα-μέλος για καθαρά περιβαλλοντικές δράσεις.
Οι νέοι γεωργοί, οι κτηνοτρόφοι και οι επιχειρηματίες αλλά και οι συνενώσεις αγροτικών επιχειρήσεων με τις δραστηριότητες τους πρέπει να συνδράμουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σύμφωνα με την στόχευση της νέας ΚΑΠ για μια έξυπνη και πιο ανθεκτική πράσινη γεωργία, με σεβασμό στο περιβάλλον και το κλίμα για την ενίσχυση τελικά του κοινωνικοοικονομικού ιστού των αγροτικών περιοχών.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του αγροτικού τομέα σε πράσινη γεωργία και ιδιαίτερα την γεωργία ακριβείας θα συμβάλει στη μείωση του κόστους παραγωγής αλλά και της προστασίας του περιβάλλοντος με την ορθολογικότερη χρήση των φυσικών πόρων καθώς και των γεωργικών εισροών για εξασφάλιση της βιοοικονομίας, αξιοποιώντας παράλληλα και την σύνδεση με την έρευνα και την καινοτομία.
Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στην Ελλάδα είναι χαμηλές και αντιστοιχούσαν το 2017, στο 22,7% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της γεωργίας, ενώ το ποσοστό στην ΕΕ ήταν 31,4%. Οι Έλληνες αγρότες, παραγωγοί, κτηνοτρόφοι και επιχειρηματίες θα λάβουν συνολικά 19,4 δις ευρώ, ειδικότερα 15,3 δις από τον πρώτο πυλώνα για άμεσες ενισχύσεις και τομεακές παρεμβάσεις και 4,1 δις από τον δεύτερο πυλώνα της ανάπτυξης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα, με προώθηση της καινοτομίας, με εισαγωγή νέων τεχνολογιών, με συμβουλευτική υποστήριξη των παραγωγών και προώθηση των ελληνικών προϊόντων στις ξένες αγορές με επισιτιστική ασφάλεια, με στήριξη της παραγωγής ποιοτικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως βιολογικά τρόφιμα με αναβάθμιση και συμμετοχή των αγροτών στην αγροτροφική αλυσίδα καθώς και με προστασία της βιοποικιλότητας του οικοσυστήματος για βιώσιμη δασοκομία.
Οι οδηγίες της νέας ΚΑΠ και της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, απαιτούν προγράμματα διατήρησης και αποκατάστασης των αγροτικών εκτάσεων, όπως αγρανάπαυση, αλλά και των δασικών εκτάσεων, για βόσκηση ή παραγωγή δασικών ειδών. Περαιτέρω προγράμματα ενίσχυσης της προστασίας του περιβάλλοντος και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής όπως το πρόγραμμα «πράσινη αρχιτεκτονική», καθώς και για την εγκαθίδρυση μιας νέας σχέσης των κρατών – μελών, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, αξιοποιώντας την καινοτομία, την γνώση και τις νέες τεχνολογίες στη γεωργία και στην μεταποίηση.
Η ΕΕ στοχεύει στον πρωτογενή τομέα με επενδύσεις φιλοπεριβαλλοντικές, επιδιώκοντας μείωση κατά 50% στη συνολική χρήση επικίνδυνων χημικών φυτοφαρμάκων μέχρι το 2030 και μείωση κατά 20% της χρήσης λιπασμάτων ενώ παράλληλα επιδικώκει μείωση κατά 50% της απώλειας θρεπτικών συστατικών για βελτίωση της ποιότητας νερού και της βιοποικιλότητας, με σκοπό την ολοκληρωμένη ευρυζωνική διαδικτυακή σύνδεση όλων των αγροτικών περιοχών.
Επιβάλλεται η δημιουργία ενός αποτελεσματικού μηχανισμού διαχείρισης και εφαρμογής των κοινοτικών πόρων που θα διασφαλίζει την έγκαιρη απορρόφησή τους, στοχεύοντας παράλληλα στην εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας τους.
Η μεταβατική ΚΑΠ, 2021-2022, για ανάκαμψη της ευρωπαϊκής αγροτικής οικονομίας, επιβάλλει τα κράτη-μέλη να διατηρήσουν τουλάχιστον το τρέχον επίπεδο των περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων, σύμφωνα με την «αρχή χωρίς οπισθοδρόμηση» και να συμβάλλουν στους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας με τα ευρωπαϊκά κονδύλια 7,5 δις ευρώ που θα διατεθούν στα κράτη μέλη για τη μεταβατική περίοδο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημικής κρίσης.
Επιβάλλεται μετασχηματισμός του πρωτογενούς τομέα και ιδιαίτερα της αγροτικής παραγωγής προκειμένου αυτή να αποτελέσει την κύρια συνιστώσα του νέου, αναδιορθωμένου και ενισχυμένου παραγωγικού μοντέλου της Ελλάδας. Η χώρα μας προετοιμάζεται με την εκπόνηση σύγχρονων προγραμμάτων σε εθνικό επίπεδο τα οποία θα πρέπει να συγκλίνουν και να ανταποκρίνονται στην ευρωπαϊκή στρατηγική για την πράσινη συμφωνία στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής για να εξειδικευθούν και να προσαρμοσθούν στην εφαρμογή της αρχής «Από το Αγρόκτημα στο Πηρούνι» (From Foam to Fork) αναβαθμίζοντας και προβάλλονας τον αγροτοδιατροφικό τουρισμό που υποστηρίζει έντονα το Υπουργείο Τουρισμού και ο ΕΟΤ με τις επικοινωνιακές πλατφόρμες «All I want is Greece».
*Ο Κωνσταντίνος Κουσκούκης: Καθηγητής Δερματολογίας – Νομικός – Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής – Πρόεδρος Παγκόσμιας Ακαδημίας Κινέζικης και Συμπληρωματικής Ιατρικής
