του Θόδωρου Στάθη*
Η εβδομάδα που πέρασε, όπου η ΕΕ, ως τόπος, είχε την τιμητική της, έγιναν όσα λέγονταν ότι θα γίνουν. Ο πρόεδρος Μπάιντεν επισκέφτηκε το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου συνεδρίασαν οι G7, και με την ευκαιρία αυτή συναντήθηκε και με τη Βασίλισσα Ελισάβετ. Στις Βρυξέλλες συμμετείχε σε συνεδρίαση της ΕΕ και στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και με την ευκαιρία αυτή είχε πολλές συναντήσεις με Ευρωπαίους ηγέτες και τον Ερντογάν και έκλεισε το ταξίδι του στην Ευρώπη με τη συνάντησή του με τον Πούτιν στη Γενεύη. Όλο αυτό σηματοδοτεί στην πράξη ότι η Αμερική επέστρεψε στη διεθνή πολιτική. America is back κατά τη ρήση του προέδρου Μπάιντεν και η δημοκρατία στο πρωτείο. Αυτό σε γενικές γραμμές πρέπει να θεωρείται ως μία πολύ θετική εξέλιξη. Απομένει τώρα να δούμε και τα αποτελέσματα όλης αυτής της δραστηριότητας. Όμως κάποια πράγματα μπορούν από τώρα να ειπωθούν.
1. Η άμεση πορεία της διεθνούς πολιτικής θα εξελίσσεται μέσα σε ένα ψυχροπολεμικό κλίμα και κάθε στιγμή θα κινδυνεύει από κάποιο «κρυολόγημα». Η Κίνα φαίνεται να αναβαθμίζεται στον κατάλογο των πιο σημαντικών εχθρών της Δύσης καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση. Η Ρωσία, με έναν Πούτιν σεβόμενο κάποιες τυπικές δημοκρατικές αρχές και με μη εμπλοκή σε εκλογές χωρών, μπορεί να γίνει πιο προσεγγίσιμη από τη Δύση και στην πορεία πολλά να ξεχαστούν. Το πρώτο δείγμα αυτής της προσέγγισης είναι και η αλλαγή στάσης των ΗΠΑ σε ό,τι αφορά τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου στη Γερμανία με αφορμή του οποίου οι ΗΠΑ απειλούσαν με κυρώσεις σε εταιρείες που τον κατασκευάζουν.
2. Οι σχέσεις των ΗΠΑ με την ΕΕ θα δουν πολύ καλύτερες μέρες και για το λόγο ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι και μέλη του ΝΑΤΟ και με την ύπαρξη του ψυχροπολεμικού κλίματος το ΝΑΤΟ, παραδοσιακά ο στρατιωτικός προστάτης της Δύσης θα έχει να παίξει έναν πιο ενεργό και αναβαθμισμένο ρόλο. Για όλα αυτά η ενότητα της Συμμαχίας είναι, προφανώς, αναγκαία. Σήμερα που αναφερόμαστε στην αναγκαιότητα ύπαρξης της ενότητας της Συμμαχίας, η ενότητα της Συμμαχίας αυτή τη στιγμή έχει τα κακά της χάλια, στην οποία ο Τραμπ συνέβαλε τα μάλα. Εχουμε και λέμε:
1. Το μπρέξιτ (Brexit) ήταν μια απροσδόκητη εξέλιξη για τα ευρωπαϊκά πράγματα. Σηματοδότησε αρχικά μια εντύπωση γενικής διάλυσης και οι επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης στη γενικότερη πορεία της ΕΕ δεν είναι ακόμα ξεκαθαρισμένες. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι θετικές ένθεν κακείθεν. Ο Τραμπ στάθηκε αρωγός αυτών των λαϊκίστικων δυνάμεων που καιροφυλακτούσαν από καιρό και με το σύνθημά του «America First» έβαλε φωτιά όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη. Το έπαιξε σαν πληγωμένος γκόμενος λέγοντας στην πράξη I won’t be around to pick up the pieces και συγχρόνως εκθείαζε τους διάφορους δικτάτορες της υφηλίου με τους οποίους ανέπτυσσε πολύ φιλικές σχέσεις μαζί τους. Τα καλύτερα λόγια για τον Πούτιν και ακόμα πιο ζεστός στον Ερντογάν ο οποίος είχε ξεσαλώσει με την απροκάλυπτη ενθάρρυνση και ενίσχυση του Τραμπ και σε συνεργασία του με τους Ναζί της Τουρκίας, τους γκρίζο-λυκότουρκους, προχώρησε σε πάμπολλα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και δημιούργησε με την αυτονομία του σοβαρά προβλήματα στο ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα και η Τουρκία έφτασαν στα πρόθυρα γενικευμένης στρατιωτικής εμπλοκής.
2. Η Τουρκία, αγνοώντας κάθε έννοια διεθνούς δικαίου αλώνιζε, εδώ και λίγο καιρό, με γεωτρήσεις στην Κύπρο και με παραβιάσεις δικαιωμάτων της Ελλάδος στο Αιγαίο με βάση τη δική της ερμηνεία του διεθνούς δικαίου. Αλωνίζει στη Συρία με τους συμμάχους της τρομοκράτες του ISIS από την περίοδο που ο Τραμπ εγκατέλειψε τους συμμάχους του Κούρδους και τους παρέδωσε στη φωτιά και τη λάβα του Ερντογάν, ο οποίος προχωρεί ακάθεκτα στην ολοκλήρωση της γενοκτονίας τους. Παρόμοια εικόνα και τραγωδία στο Ναγκόρνο Καραμπάχ με ευθύνη του Ερντογάν. Συνόρεψε ακόμα και με τη Λιβύη με το παράνομο μνημόνιο αγνοώντας κάθε έννοια διεθνούς δικαίου και τα δικαιώματα της Ελλάδος. Στο εσωτερικό της χώρας του αμέτρητα είναι τα εγκλήματα και η αυταρχικότητα τόση όση ακριβώς πηγάζει από έναν καθαρόαιμο και στυγνό δικτάτορα. Όλες αυτές οι ενέργειες και συμπεριφορές προκάλεσαν την μήνι κρατών της Ευρώπης, όπως της Γαλλίας, της Αυστρίας και άλλων. Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ντράγκι ανοιχτά τον κατονόμασε δικτάτορα και η αμερικανική ηγεσία Τραμπ, πρακτικά, εντελώς, απούσα. Μετέτρεψε την Αγία Σοφία σε τζαμί αποδεικνύοντας έτσι την παντελή έλλειψη σεβασμού προς άλλες θρησκείες. Ύστερα από όλα αυτά πώς να υπάρχει ενότητα σε μια Συμμαχία όπου ο καθένας λειτουργεί με την αρχή: ο καθένας για πάρτη του. Εξάλλου, γιατί οι λιγότερο υπεύθυνοι θα προχωρούσαν στο να βγάλουν αυτοί το φίδι από την τρύπα;
Κάτω από αυτές τις συνθήκες προέκυψαν οι ευρωπαϊκές απειλές για κυρώσεις και με την εκλογική νίκη του Μπάιντεν αυτές πολλαπλασιάστηκαν (America is back κατά τη ρήση του προέδρου Μπάιντεν και η δημοκρατία στο πρωτείο) και ενισχύθηκαν με αποτέλεσμα ο Ερντογάν να καταφτάσει στις Βρυξέλλες οικονομικά χρεωκοπημένος και παίζοντας το καλό παιδί εγκαταλείποντας συγχρόνως τη λεοντή του σουλτάνου. Μάλιστα εμφανίστηκε με τη στολή του γαλίφη που δεν δίστασε να προχωρήσει και σε χειροφιλήματα! Εκεί είμαστε και η κωλοτούμπα είναι σε εξέλιξη και εφόσον η στάση του Μπάιντεν θα έχει διάρκεια μπορεί να δούμε κάποια βελτίωση της συμπεριφοράς της Τουρκίας. Σε ό,τι αφορά στις σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο, όσο δεν σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ η κατάσταση θα παραμένει στα ίδια.
* Ο Θεόδωρος Στάθης έζησε για χρόνια στις ΗΠΑ. Είναι πρώην βουλευτής Λάρισας με το ΠΑΣΟΚ, ενώ διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Αμυνας, αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού και υπουργός Γεωργίας. Είναι διδάκτωρ του Columbia University και πρόεδρος του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών.
Το άρθρο δημοσιεύεται στην εφημερία “ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΥΡΗΚΑΣ ΝΕΑΣ “ΥΟΡΚΗΣ”
