του Βασίλη Λαζάρου*
Ό,τι περγαμηνές κι αν έχεις, όσα κι αν έχεις πετύχει, δεν σημαίνουν
τίποτα “αν δεν επιστρέψεις κάτι στην κοινωνία”. Δεκαπέντε (15 χρόνια) τώρα ως εθελοντής της Πολιτικής Προστασίας, είναι το πρώτο πράγμα που σκέφτομαι κάθε φορά που χτυπάει το τηλέφωνό μου και μας καλούν να συνδράμουμε στην αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς, μιας πλημμύρας, όπου.
Κι είναι αυτό που θεωρώ χρέος μου, όχι μόνο να διατηρήσω αλλά να
επικοινωνήσω και ευρέως. Γιατί στην εποχή της κλιματικής κρίσης,
είμαστε όλοι αναγκαίοι.
Τα φαινόμενα της κλιματικής κρίσης, πλέον, δεν αποτελούν εξαίρεση.
Γίνονται ο κανόνας. Και μας αφορούν όλους. Οι ζωές όλων μας μπορεί να
ανατραπούν από τη μια στιγμή στην άλλη. Και εκείνη την μικρή, κρίσιμη
στιγμή, η στάση μας μπορεί να καθορίσει τη στροφή που θα πάρει η ζωή
μας.
Προφανώς, τον πρώτο ρόλο έχει και θα έχει πάντα η Πολιτεία. Σε
συνεργασία με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα σώματα
άμεσης παρέμβασης είναι αυτοί που συντεταγμένα δρουν για την
αντιμετώπιση κάθε κρίσης.
Καθώς οι υποδομές για την αντιμετώπιση των φαινομένων πολλές φορές
είτε δεν υπάρχουν είτε δεν επαρκούν με βάση τις πρωτοφανείς εντάσεις
και επαναληψιμότητες με τις οποίες αυτά πλέον εκδηλώνονται, τρία είναι
τα σημαντικά στοιχεία που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αποτελεσματική
διαχείριση μιας κρίσης:
- Η ικανότητα πρόβλεψης ενός φαινομένου/συμβάντος με τη χρήση
στατιστικών μοντέλων, πρόγνωσης με επιστημονικά εργαλεία και
παρατήρησης με τεχνικά μέσα και πλατφόρμες, όπως τα drones στη χρήση
των οποίων πρωτοπορεί ο Δήμος μας και την έγκαιρη ταυτόχρονη ενημέρωση
όλων των εμπλεκομένων φορέων/δυνάμεων αλλά και επηρρεαζόμενων πολιτών
(κανόνας no double standard). Αυτό θα βοηθήσει όλους του
ενδιαφερόμενους στη σωστή εκτίμηση της κατάστασης και την επιλογή του
κατάλληλου τρόπου δράσης (OODA loop) - Η κινητοποίηση των κατάλληλων ανά περίπτωση δυνάμεων παρέμβασης για
την αντιμετώπιση του συμβάντος ώστε να προληφθούν ή να
ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες του, όπως αυτό μεταφραζεται στην
προστασία της ζωής ανθρώπων και ζώων, κρίσιμων υποδομών και
δημόσιας/ιδιωτικής περιουσίας, του περιβάλλοντος και, ακόμα ακόμα, και
της προβεβλημένης εικόνας για τον τόπο μας, όπως αυτή συναρτάται με
την κοινωνική συνοχή και τάξη και την οικονομική του πρόοδο. - -Η άμεση και επαρκής παροχή αρωγής στους πληγέντες, είτε κατά την
εξέλιξη του συμβάντος είτε κατόπιν αυτού και σε ικανό βάθος χρόνου
(διάσωση/εκκένωση, ιατροφαρμακευτική φροντίδα, αξιοπρεπής στέγαση,
κάλυψη πρώτων αναγκών, υλικοτεχνική/οικονομική/ψυχολογική υποστήριξη
κτλ).
Και μπορεί τα παραπάνω να ακούγονται σαν “δουλειά του κράτους”, όμως,
όλοι μας μπορούμε με τις γνώσεις μας, την προετοιμασία μας
(φυσική-πνευματική-υλικοτεχνική) και την εκπαίδευσή μας, να φανούμε
χρήσιμοι για τους συμπολίτες μας αλλά και πιθανότατα και για εμάς τους
ίδιους ή τους δικούς μας ανθρώπους.
Αντιλαμβάνομαι την διαχείριση κρίσης ως ένα σύστημα ομόκεντρων κύκλων
που όλοι, η κεντρική κυβέρνηση, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι αρμόδιες
υπηρεσίες, οι εθελοντές και οι απλοί πολίτες, έχουν το ρόλο τους, ώστε
να είναι όλοι μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Στον σύγχρονο
κόσμο, όπου οι προκλήσεις συνεχώς αναβαθμίζονται, η θέση του καθενός
στον κύκλο αυτό μπορεί να αλλάξει, ανάλογα με το είδος του συμβάντος
και την θέση/ικανότητα του καθενός τη στιγμή της εκδήλωσης του.
Όταν ξεκίνησα να εκπαιδεύομαι 15 χρόνια πριν, και το 2016 εντάχθηκα
στην Εθελοντική Ομάδα Πολιτικής Προστασίας των 3Β, δύσκολα θα
προέβλεπα τη συχνότητα και την ένταση με την οποία σήμερα οι γνώσεις
και η εκπαίδευσή μου θα γίνονταν απαραίτητα.
Γνώση του πεδίου στο οποίο επιχειρείς, εξοικείωση με τον εξοπλισμό σου
και τη χρήση του, εξοικείωση με τα διαφορετικά πεδία δράσης αλλά και
με την αξιοποίηση της τεχνολογίας στο πεδίο, η αποτελεσματική
παρέμβαση λειτουργώντας σε ομάδα, η διαρκής εκπαίδευση και η επανάληψη
τεχνικών και μεθόδων, είναι αυτά που καθιστούν κάθε εθελοντή σήμερα
όχι απλά χρήσιμο, αλλά απαραίτητο.
Βαθιά μέσα μου πάντα πίστευα και πιστεύω ότι οι πράξεις μιλούν
καλύτερα από τα λόγια. Η βαθύτερη ανάγκη που πάντα ένιωθα να είμαι
παρών για την κοινωνία και την πατρίδα, με την έλευση του γιου μου,
μετουσιώθηκε σε χρέος. Χρέος να προετοιμάζομαι, να εκπαιδεύομαι, να
ενεργώ. Να προστατεύσω εκείνον και στο πρόσωπό του κάθε συνάνθρωπο που
βρίσκεται σε ανάγκη.
Αντί, λοιπόν, να ευχόμαστε ή να ελπίζουμε ότι δε θα μας βρει το κακό,
ας προετοιμαστούμε. Ας εκπαιδευτούμε. Οι ικανότητες, οι δεξιότητες και
οι γνώσεις του καθενός είναι πολύτιμες. Υπάρχουν πολύ μεγάλες ανάγκες
και πίσω από την πρώτη γραμμή άμυνας. Και μπορούν να αξιοποιηθούν στο
έπακρο. Αρκεί να υπάρχει η διάθεση.
Δεν είμαστε εδώ για να υποκαταστήσουμε την Πολιτεία. Είμαστε εδώ για
να σταθούμε αρωγοί στο έργο της. Να μεγιστοποιήσουμε το αποτέλεσμα
κάθε οργανωμένης προσπάθειας στην αντιμετώπιση μιας κρίσης. Κι αυτό
δεν είναι θεωρία. Με την εμπειρία ενός ανθρώπου που βρέθηκε στην πρώτη
γραμμή δεκάδες φορές, μπορώ με βεβαιότητα να πω ότι οι εκπαιδευμένοι
εθελοντές, είμαστε υπολογίσιμη δύναμη.
Και στα 3Β το κάνουμε πράξη όπου και όποτε κρίνεται αναγκαίο να
επιχειρήσουμε. Σε κάθε κλήση της Πολιτείας και σε απόλυτη συνεργασία
με τις δυνάμεις του Δήμου, είμαστε πάντα παρόντες με μια συνολική
δύναμη ανθρώπινου δυναμικού, οχημάτων και λοιπών μέσων, ίση με αυτή
1μιση πυροσβεστικόυ σταθμού!
Αν, λοιπόν, υπάρχει κάτι που μπορεί να μας θωρακίσει απέναντι στις
απειλές της κλιματικής αλλαγής, είναι να εκπαιδευόμαστε, να
συνεργαζόμαστε, να είμαστε παρόντες. Μόνο μαζί και με γνώση έχουμε
ελπίδα
