Ο Πειραιάς, το σημαντικότερο λιμάνι της Ελλάδας, έχει ανακηρυχθεί το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης σε επιβατική κίνηση.
Η κίνηση στους δρόμους γύρω από το λιμάνι, οι αποβάθρες, τα εκατοντάδες πλοία, τα μεταφορικά μέσα, οι εγκαταστάσεις του, του έχουν προσδώσει την εικόνα ενός σύγχρονου λιμανιού που ίσως δεν κρύβει πια μια ιδιαίτερη γραφικότητα.
Αυτή η σύγχρονη εικόνα του λιμανιού του Πειραιά είναι δύσκολο να ξεχαστεί…
Κι όμως, αν κάποιος κατόρθωνε να κάνει ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο, θα έβλεπε ένα διαφορετικό λιμάνι που διόλου δεν θα του θύμιζε το σημερινό. Ένα λιμάνι που μάλλον θύμιζε ακριτικό νησί με τις λιγοστές του βάρκες και την ήπια κίνηση.
Οι πρώτες προσπάθειες ανοικοδόμησής του καταγράφονται λίγο μετά την Επανάσταση του 1821, όταν άνθρωποι με χαμηλό οικονομικό υπόβαθρο, από τα νησιά του Σαρωνικού και του Αιγαίου, την Αρκαδία και τη Μάνη ήρθαν στον Πειραιά και άρχισαν να χτίζουν τις πρώτες γειτονιές.
Περί το 1860 ο θρυλικός Πειραιάς, το επίνειο της Αθήνας, αποκτά 5.500 κατοίκους, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει οικισμούς περιμετρικά και στην ευρύτερη περιοχή του λιμανιού του Πειραιά και του λιμανιού της Μουνυχίας, το σημερινό λιμάνι της Ζέας, όπου τότε λειτουργούσαν δημόσια λουτρά.
Σταδιακά και καθώς τα χρόνια περνούν, ο Πειραιάς εκτός από ψαροκάικα, φιλοξενεί στις προβλήτες του και μεγάλα εμπορικά και επιβατικά πλοία, η καθέλκυση των οποίων αποτελεί κοινωνικό γεγονός. Επιπλέον, εφόσον η εμπορική κίνηση ευνοείται, το λιμάνι αποκτά μεγάλες προκυμαίες και ευρύχωρες αποθήκες, που διευκολύνουν τις δραστηριότητες. Βέβαια, τον περασμένο αιώνα, στην περιοχή γύρω από το λιμάνι παρατηρήθηκε έξαρση της εγκληματικότητας, καθώς εκεί έβρισκαν «καταφύγιο» πολλές συμμορίες και μικροεγκληματίες, γεγονός βέβαια που δεν σταμάτησε την ανάπτυξη του λιμανιού.
Έπειτα και από το τέλος της γερμανικής κατοχής το λιμάνι του Πειραιά συνεχίσει να ακμάζει με γοργούς ρυθμούς, αποτελώντας εμπορικό και βιομηχανικό επίκεντρο της Αθήνας αλλά και ναυτιλιακό κόμβο, όπου εξελίσσονται εμπορικές και ναυτιλιακές δραστηριότητες.
Ο Πειραιάς, όπως δηλώνει και το όνομά του αποτελούσε ουσιαστικά το «πέρασμα» από την ηπειρωτική στην νησιωτική Ελλάδα, την αρχή και το τέρμα της Αττικής, μια στρατηγική τοποθεσία για την οικονομική και τουριστική ακμή της Ελλάδας.
Σήμερα, το λιμάνι του Πειραιά, ένα ταχύτατα αναπτυσσόμενο λιμάνι διαθέτει όλες τις προϋποθέσεις για να αποτελέσει την πύλη για την είσοδο επιπλέον τουριστών στη χώρα και κόμβο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.