Δεν κοιμάστε ποτέ βαθιά και νιώθετε κουρασμένοι το πρωί; Βλέπετε εφιαλτικά όνειρα, είστε πάντα σε εγρήγορση και διακατέχεστε μονίμως από νευρικότητα;
Ροχαλίζετε και διακόπτετε η αναπνοή σας για μερικά δευτερόλεπτα;
της Χειρουργού ΩΡΛ Αργυρώς Κυπραίου*
Ε τότε, πάσχετε από το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας.
Το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας συνιστάται στη διακοπή της αναπνοής στη διάρκεια του ύπνου και είναι πολύ επικίνδυνο, επειδή επιβαρύνει τον καρδιακό ρυθμό και την οξυγόνωση του αίματος.
Η υπνική άπνοια συνδέεται με το ροχαλητό;
Το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας αποτελεί, στην ουσία, «βαρύ» στάδιο του ροχαλητού. Οι ασθενείς, που πάσχουν από άπνοια, ροχαλίζουν και η αναπνοή τους διακόπτεται για πάνω από δέκα δευτερόλεπτα, γεγονός που επαναλαμβάνεται αρκετές φορές στη διάρκεια του ύπνου.
Το αποτέλεσμα είναι να μην κοιμούνται καλά, να μην πέφτουν ποτέ σε βαθύ ύπνο, στον ύπνο REM. Είναι πάντα σε εγρήγορση, εξαιτίας ακριβώς του γεγονότος πως δεν μπορούν να πάρουν αναπνοή. Κοιμούνται, ξυπνάνε, βλέπουν εφιαλτικά όνειρα, κάνουν νευρικές κινήσεις.
Το σύνδρομο δεν παρατηρείται μόνο σε ενήλικες αλλά και σε παιδιά -αφορά σε όλες τις ηλικίες- γι’ αυτό είναι σημαντικό να τα παρακολουθούμε την ώρα που κοιμούνται και να προσέχουμε αν απλώς ροχαλίζουν ή παρουσιάζουν και άπνοιες.
Πού οφείλεται το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας;
Κυρίως σε ιστούς που αποφράσουν την αεροφόρο οδό.
Τι μπορεί να είναι αυτοί οι ιστοί;
Στα μικρά παιδιά μπορεί να είναι υπερτροφικές αμυγδαλές ή υπερτροφικά κρεατάκια.
Στους ενήλικες υπάρχει η περίπτωση να έχει χαλαρώσει η σταφυλή ή η καμάρα του φάρυγγα -μπορεί να συμβεί με την πάροδο των χρόνων- ή να είναι εκ κατασκευής πολύ στενή. Αν ο στενός φάρυγγας συνδυάζεται με μεγάλες αμυγδαλές, τότε περιορίζεται ο δρόμος του αέρα που περνά μέσα από τον φάρυγγα.
Ακόμη, επειδή η γλώσσα πέφτει προς τα πίσω, κλείνεται ακόμη περισσότερο η δίοδος του αέρα και μπορεί να οδηγηθεί στην άπνοια, να κλείσει, δηλαδή, πλήρως η αναπνευστική οδός.
Υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων που πάσχουν από υπνική άπνοια, που όμως είναι κεντρικού τύπου. Δηλαδή, το πρόβλημα ξεκινά από τον εγκέφαλο που δεν δίνει τις κατάλληλες εντολής για μια σωστή αναπνοή, αλλά είναι πολύ σπάνιο.
Το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας συνδέεται και με την πρόσληψη βάρους, την παχυσαρκία. Θέλουμε την απώλεια βάρους, αλλά θεωρούμε πως η επέμβαση για την αντιμετώπιση της άπνοιας μπορεί να ωφελήσει έναν υπέρβαρο άνθρωπο, επειδή κινητοποιεί τον μεταβολισμό.
Μετά το χειρουργείο και αφού αλλάξει ο μεταβολισμός, ο ασθενής μπορεί να μπει σε ένα πρόγραμμα μείωσης του βάρους του.
Ποια μπορεί να είναι η λύση;
Στα παιδιά η λύση είναι να αφαιρεθούν οι αμυγδαλές και τα κρεατάκια.
Αν οι ενήλικες έχουν λοιπόν μεγάλες αμυγδαλές, χαλαρή καμάρα, υπερώα και σταφυλή, θα πρέπει να καταφύγουν σε χειρουργική επέμβαση, που λέγεται φαρυγγοϋπερώιος πλαστική (η επέμβαση έχει σχεδιαστεί για τα προβλήματα έντονου ροχαλητού και για το σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο).
Τι είναι φαρυγγοϋπερώιος πλαστική;
Η φαρυγγοϋπερώιος πλαστική δίνει λύση τόσο στο πρόβλημα του έντονου ροχαλητού όσο και της υπνικής άπνοιας.
Γίνεται αμυγδαλεκτομή και διεύρυνση της καμάρας του φάρυγγα με ταυτόχρονη σμίκρυνση της σταφυλής. Οι καμάρες ανασηκώνονται, σαν να γίνεται λίφτινγκ της καμάρας του φάρυγγα, οπότε διευρύνονται όλες οι διαστάσεις: το ύψος, το πλάτος και το βάθος του φάρυγγα.
Τομή δεν υπάρχει, αφού όλα γίνονται εσωτερικά. Οι πρώτες μετεγχειρητικές ημέρες είναι κάπως επώδυνες, επειδή από τον φάρυγγα θα περάσει και το σάλιο μας και η τροφή. Βέβαια, το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με παυσίπονα.
Η επέμβαση είναι τόσο αποτελεσματική, με υψηλά ποσοστά επιτυχίας, που αξίζει τον κόπο κάποιος να την κάνει.
Υπάρχει άλλη λύση μη χειρουργική;
Η άλλη λύση είναι η χρήση μάσκας θετικής πίεσης που ρίχνει οξυγόνο στο στόμα υπό πίεση ώστε να ανοίξει η δίοδος. Το πρόβλημα είναι πως ο ασθενής θα πρέπει να κοιμάται με αυτήν κάθε βράδυ, κάτι που δεν είναι καθόλου βολικό.
Οι νέοι άνθρωποι δεν μπορούν να κουβαλάνε μαζί τους μια μάσκα, για παράδειγμα, σε ένα ταξίδι.
Επομένως, η πρότασή μας είναι οι άνθρωποι που πάσχουν από το αποφρακτικό σύνδρομο της άπνοιας -και που μπορούν να κάνουν χειρουργείο- να προχωρήσουν στην επέμβαση που έχει 98-99% επιτυχία, σύμφωνα με τα περιστατικά που έχω δουλέψει και την εμπειρία μου.
Τι κίνδυνοι υπάρχουν;
Αν οι ασθενείς που πάσχουν από υπνική άπνοια δεν αποφασίσουν να αντιμετωπίσουν δραστικά το πρόβλημά τους, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία τους.
Το σύνδρομο συνοδεύεται από αιφνίδιους θανάτους, από ατυχήματα, κυρίως τροχαία, επειδή το πρωί οι πάσχοντες έχουν υπνηλία, αλλά και μια ιδιοπαθή περίεργη υπέρταση (υπέρταση που υποχωρεί στην περίπτωση που αντιμετωπιστεί το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας). Ακόμη, όμως και από πιθανή ανικανότητα λόγω της μη οξυγόνωσης, που έχει ως συνέπεια την κακή λειτουργία όλων των οργάνων.
Πού μπορεί να οφείλεται το ροχαλητό κάποιου που δεν πάσχει από το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας;
Αν κάποιος ροχαλίζει, το πρώτο που πρέπει να κοιτάξουμε είναι αν το ροχαλητό προέρχεται από τη στοματική κοιλότητα. Σε αυτήν την περίπτωση μπορούμε, κατά την επέμβαση, να χρησιμοποιήσουμε λέιζερ, επειδή έχουμε να κάνουμε με μαλακούς ιστούς, που μπορούν να συρρικνωθούν (κάνουμε εξάχνωση των ιστών αντί να χρησιμοποιούμε νυστέρι).
Τα αίτια είναι τα ίδια. Οι πηγές του ροχαλητού είναι στη στοματική κοιλότητα και τη μύτη. Ελέγχουμε αν ο ασθενής έχει αμυγδαλές, μεγάλο διάφραγμα, ιγμορίτιδες.
Με λίγα λόγια το πρόβλημα είναι το ίδιο. Η ροή του αέρα εμποδίζεται και επειδή περνάει μέσα από σχισμές και εμπόδια, παράγει αυτόν τον ήχο.
Η υπνική άπνοια είναι «βαρύ στάδιο» του ροχαλητού.
Ο αμυγδαλές αφαιρούνται, έτσι κερδίζουμε χώρο, και επεμβαίνουμε στο διάφραγμα αν υπάρχει σχετικό πρόβλημα. Όλα γίνονται συνδυαστικά, ώστε η χειρουργική επέμβαση να είναι ριζική και αποτελεσματική.
Το κλίμα παίζει κάποιο ρόλο;
Το κλίμα παίζει ρόλο μόνο στη διόγκωση των ρινικών κογχών, όχι στο ροχαλητό που αφορά στο στόμα, τις αμυγδαλές και τις καμάρες.
Χρειάζεται επέμβαση και το απλό ροχαλητό;
Όταν πρόκειται για παροδικό φαινόμενο δεν χρειάζεται χειρουργείο. Για παράδειγμα, αν κάποιος πιει αρκετό αλκοόλ, χαλαρώνουν οι μυς της γλώσσας, που πέφτει προς τα πίσω, φράζοντας τη δίοδο του αέρα. Εάν είναι κρυωμένος, έχει μπούκωμα στη μύτη, διογκώνονται οι κόγχες και υπάρχουν εκκρίσεις. Έτσι κοιμάται με το στόμα ανοιχτό. Όταν, όμως, πρόκειται για καθημερινό φαινόμενο και ταλαιπωρείται και ο ίδιος ο ασθενής και η σύντροφός του, η μόνη λύση είναι η χειρουργική.
Αν υπάρχουν μέτρια συμπτώματα και ο ασθενής θέλει να αποφύγει το χειρουργείο, θα έλεγα, πριν κοιμηθεί, το βράδυ να κάνει πλύσεις. Να ρουφήξει φυσιολογικό ορό ή αραιό αλατόνερο από τη μύτη και να το βγάλει από το στόμα. Και να μην κοιμηθεί, μετά από ένα βαρύ δείπνο, αν δεν περάσουν τουλάχιστον 3 ώρες.
* H Αργυρώ Κυπραίου είναι Χειρουργός ΩΡΛ,
Μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Πλαστικής Χειρουργικής Προσώπου
Επικοινωνία: Μπουμπουλίνας 31-33, Πειραιάς, τηλ. 210 4523738, 6932200011
mail: argyrokypraiou@gmail.com,
https://www.facebook.com/profile.php?id=100001562974268&fref=ts
